ELEKTRİK PİYASASI KANUNU
Kanun Numarası : 4628
Kabul Tarihi : 20/2/2001
Yayımlandığı Resmi Gazete : 3/3/2001 tarih ve 24335 Mükerrer sayı
BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Tanımlar
Amaç, kapsam ve tanımlar
MADDE 1– (1) Bu Kanunun amacı; elektriğin yeterli, kaliteli, sürekli, düşük maliyetli
ve çevreyle uyumlu bir şekilde tüketicilerin kullanımına sunulması için, rekabet ortamında
özel hukuk hükümlerine göre faaliyet gösterebilecek, mali açıdan güçlü, istikrarlı ve şeffaf bir
elektrik enerjisi piyasasının oluşturulması ve bu piyasada bağımsız bir düzenleme ve
denetimin sağlanmasıdır.
(2) Bu Kanun; elektrik üretimi, iletimi, dağıtımı, toptan satışı, perakende satışı,
perakende satış hizmeti, ithalat ve ihracatı ile bu faaliyetlerle ilişkili tüm gerçek ve tüzel
kişilerin hak ve yükümlülüklerini, Elektrik Piyasası Düzenleme Kurumunun kurulması ile
çalışma usul ve esaslarını ve elektrik üretim ve dağıtım varlıklarının özelleştirilmesinde
izlenecek usulü kapsar.
(3) Bu Kanunun uygulanmasında;
1. Bakanlık: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığını,
2. Bakan: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanını,
3. TEAŞ: Türkiye Elektrik Üretim İletim Anonim Şirketini,
4. TEDAŞ: Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketini,
5. DSİ: Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünü,
6. Kurum: (Değişik:18/4/2001-4646/14.md.) Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunu,1
7. Kurul: (Değişik:18/4/2001-4646/14.md.) Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunu,2
8. Mevcut sözleşmeler: Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce, 4/12/1984 tarihli
ve 3096 sayılı Kanun, 8/6/1994 tarihli ve 3996 sayılı Kanun, 16/7/1997 tarihli ve 4283 sayılı
Kanun, 21/1/2000 tarihli ve 4501 sayılı Kanun hükümleri ve ilgili yönetmeliklere göre
imzalanan sözleşmeleri, imtiyaz sözleşmelerini ve uygulama sözleşmelerini,
9. İştirak: Kamu iktisadi teşebbüsü olanlar hariç olmak üzere; doğrudan veya dolaylı
olarak tek başına veya başka şirket ve şirketler veya gerçek kişi ve kişilerle birlikte piyasada
faaliyet gösteren herhangi bir tüzel kişiyi kontrol eden şirket veya doğrudan ya da dolaylı
olarak, tek başına veya birlikte, başka herhangi bir şirket ve şirketler veya gerçek kişi ve
kişiler tarafından kontrol e dilen, piyasada faaliyet gösteren tüzel kişiyi ve bu şirketlerin
ve/veya piyasada faaliyet gösteren tüzel kişilerin birinin diğeriyle veya birbirleriyle olan
doğrudan veya dolaylı ilişkisini,
10. Kontrol: (Değişik:9/7/2008-5784/1.md.) Bir tüzel kişi üzerinde ayrı ayrı ya da
birlikte, fiilen ya da hukuken belirleyici etki uygulama olanağını sağlayan hakları, sözleşmeler
1
“Elektrik Piyasası Düzenleme Kurumu” ibaresi metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
2
“Elektrik Piyasası Düzenleme Kurulu” ibaresi metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
veya başka araçlarla ve özellikle bir tüzel kişinin malvarlığının tamamı veya bir kısmı
üzerinde mülkiyet veya işletilmeye müsait bir kullanma hakkıyla veya bir tüzel kişinin
organlarının oluşumunda veya kararları üzerinde belirleyici etki sağlayan hakları veya
sözleşmelerle meydana getirilen hakları,1
11. Üretim: Enerji kaynaklarının, elektrik üretim santrallarında elektrik enerjisine
dönüştürülmesini,
12. İletim: Elektrik enerjisinin gerilim seviyesi 36 kV üzerindeki hatlar üzerinden
naklini,
13. Dağıtım: Elektrik enerjisinin 36 kV ve altındaki hatlar üzerinden naklini,
14. Toptan satış: Elektriğin tekrar satış için satışını,
15. Perakende satış: Elektriğin tüketicilere satışını,
16. Perakende satış hizmeti: Perakende satış lisansına sahip şirketlerce, elektrik
enerjisi ve/veya kapasite satımı dışında tüketicilere sağlanan diğer hizmetleri,
17. Tüketici: Elektriği kendi ihtiyacı için alan serbest ve serbest olmayan tüketicileri,
18. Tedarikçi: (Değişik:9/7/2008-5784/1.md.) Elektrik enerjisi ve/veya kapasite
sağlayan üretim şirketleri, otoprodüktörler, otoprodüktör grupları, toptan satış şirketleri ve
perakende satış lisansına sahip şirketleri,2
19. Serbest tüketici: Kurul tarafından belirlenen elektrik enerjisi miktarından daha
fazla tüketimde bulunması veya iletim sistemine doğrudan bağlı olması nedeniyle
tedarikçisini seçme serbestisine sahip gerçek veya tüzel kişiyi,
20. Serbest olmayan tüketici: Elektrik enerjisi ve/veya kapasite alımlarını bölgesinde
bulunduğu perakende satış lisansı sahibi dağıtım şirketi veya perakende satış şirketlerinden
yapabilen gerçek veya tüzel kişiyi,
21. Üretim şirketi: Otoprodüktörler, otoprodüktör grupları hariç olmak üzere, elektrik
üretimi ve ürettiği elektriğin satışı ile iştigal eden tüzel kişiyi,
22. Dağıtım şirketi: Belirlenen bir bölgede elektrik dağıtımı ile iştigal eden tüzel
kişiyi,
23. Toptan satış şirketi: Elektrik enerjisinin ve/veya kapasitenin, toptan satılması,
ithalatı, ihracatı, serbest tüketicilere satışı ve ticareti faaliyetleri ile iştigal edebilen tüzel
kişiyi,
24. Perakende satış şirketi: Elektrik enerjisinin ve/veya kapasitenin ithalatı ve iletim
sistemine doğrudan bağlı olanlar dışındaki tüketicilere perakende satışı ve/veya tüketicilere
perakende satış hizmeti verilmesi ile iştigal edebilen tüzel kişiyi,
25. Otoprodüktör: Esas olarak kendi elektrik enerjisi ihtiyacını karşılamak üzere
elektrik üretimi ile iştigal eden tüzel kişiyi,
26. Otoprodüktör grubu: Esas olarak ortaklarının elektrik enerjisi ihtiyacını karşılamak
üzere elektrik enerjisi üretimi ile iştigal eden tüzel kişiyi,
27. Tesis: Elektrik enerjisi üretimi veya iletimi veya dağıtımı işlevlerini yerine
getirmek üzere kurulan tesis ve teçhizatı,
28. Dağıtım sistemi: Bir dağıtım şirketinin, belirlenmiş bölgesinde işlettiği ve/veya
sahip olduğu elektrik dağıtım tesisleri ve şebekesini,
29. İletim sistemi: Elektrik iletim tesisleri ve şebekesini,
30. Üretim tesisi: Elektrik enerjisinin üretildiği tesisleri,
1 “Bir tüzel kişi üzerinde doğrudan veya dolaylı olarak o tüzel kişinin sermayesinin ya da ticari mal varlığının
yarısından fazlasını veya oy haklarının yarısından fazlasını kullanma hakkını ya da denetim kurulu, yönetim
kurulu veya tüzel kişiyi temsile yetkili organların üyelerinin yarıdan fazlasını atama hakkını ya da işlerini idare
etme hakkını” tanımı metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
2 “Tüketicilerine elektrik enerjisi ve/veya kapasite sağlamakla yükümlü olan üretim şirketleri, otoprodüktörler,
otoprodüktör grupları, toptan satış şirketleri ve perakende satış şirketlerini” tanımı metne işlendiği şekilde
değiştirilmiştir.
31. İletim tesisi: (Değişik:10/5/2006-5496/1.md.) Üretim tesislerinin 36 kV üstü
gerilim seviyesinden bağlı olduğu noktalardan itibaren iletim şalt sahalarının orta gerilim
fiderleri de dahil olmak üzere dağıtım tesislerinin bağlantı noktalarına kadar olan tesisleri,1
32. Dağıtım tesisi: (Değişik:9/7/2008-5784/1.md.) İletim tesislerinin ve dağıtım
gerilim seviyesinden bağlı üretim tesislerine ait şalt sahalarının bittiği noktadan itibaren
elektrik dağıtımı için tesis edilmiş tesis ve şebekeyi,2
33. Piyasa: Üretim, iletim, dağıtım, toptan satış, perakende satış, perakende satış
hizmeti, ithalat ve ihracat dâhil olmak üzere elektrik enerjisi ve kapasite alım satımı veya
ticareti faaliyetleri ile bu faaliyetlere ilişkin işlemlerden oluşan elektrik enerjisi piyasasını,
34. Üretim kapasite projeksiyonu: Dağıtım şirketleri tarafından hazırlanan talep
tahminleri esas alınarak, Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi tarafından yapılan, elektrik
enerjisi arz güvenliği için gereken üretim kapasitesinin tahminini,
35. Tarife: Elektrik enerjisinin ve/veya kapasitenin iletimi, dağıtımı ve satışı ile
bunlara dair hizmetlere ilişkin fiyat, hüküm ve şartları içeren düzenlemeleri,
36. Lisans: Tüzel kişilere piyasada faaliyet gösterebilmeleri için bu Kanun uyarınca
Kurul tarafından verilen izni,
37. (Değişik:9/7/2008-5784/1.md.) Yan Hizmetler Yönetmeliği: Türkiye Elektrik
İletim Anonim Şirketi tarafından hazırlanacak ve Kurul tarafından onaylanarak yürürlüğe
girecek, iletim lisansı hükümleri uyarınca iletim sistemine veya dağıtım lisansı hükümleri
uyarınca dağıtım sistemine bağlı ilgili tüzel kişilere uygulanacak, yan hizmetlerin tanımlarını
ve yan hizmetlerin temin edilmesi ile ilgili usul ve esasları kapsayan kuralları,3
38. Yan hizmetler: (Değişik:9/7/2008-5784/1.md.) Yan hizmetler yönetmeliği
uyarınca iletim sistemine veya dağıtım sistemine bağlı ilgili tüzel kişilerce sağlanacak olan,
iletim veya dağıtım sisteminin güvenilir şekilde işletimini ve elektriğin gerekli kalite
koşullarında hizmete sunulmasını sağlamak üzere Yan Hizmetler Yönetmeliğinde ayrıntılı
olarak tanımlanan hizmetleri,4
39. Enerji alım ve enerji satış anlaşmaları: (Değişik:9/7/2008-5784/1.md.) Türkiye
Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketinin; mevcut sözleşmeler kapsamında TEAŞ'dan ve
TEDAŞ'dan devralacağı anlaşmalarla Kanunun 2 nci maddesinin dördüncü fıkrasının (d)
bendinin (1) numaralı alt bendi kapsamında Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim
Şirketi tarafından imzalanabilecek anlaşmaları,5
40. Bağlantı ve sistem kullanım anlaşmaları: İlgili bağlantı ve sistem kullanım
tarifesinin fiyatları, hükümleri ve şartlarını içeren ve bir üretim şirketi, otoprodüktör,
otoprodüktör grubu, dağıtım şirketi ya da tüketicilerin iletim sistemine ya da bir dağıtım
sistemine erişmeleri ya da bağlantı yapmaları için ilgili kullanıcıya özgü koşul ve hükümleri
kapsayan anlaşmaları,
1 “Üretim tesislerinin bittiği noktalardan itibaren, iletim şalt sahalarının orta gerilim fiderleri de dahil olmak
üzere dağıtım tesislerinin bağlantı noktalarına kadar olan tesisleri” tanımı metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
2 “İletim tesislerinin bittiği noktadan itibaren, müstakilen elektrik dağıtımı için tesis edilmiş tesis ve şebekeyi”
tanımı metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
3 “Yan hizmetler anlaşmaları: İletim sistemine bağlı olan üretim şirketleri, otoprodüktörler, otoprodüktör
grupları, dağıtım şirketleri veya tüketiciler tarafından Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketine, şebeke
yönetmeliği uyarınca sağlanacak ve ilgili hizmetin sağlanmasının maliyetinin tamamını karşılayacak yan hizmet
bedellerini, koşullarını ve hükümlerini belirleyen anlaşmaları” bendi metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
4 “Yan hizmetler anlaşması hükümleri uyarınca iletim sistemine veya dağıtım sistemine bağlı tüm tüzel kişilerce
sağlanacak olan ve şebeke yönetmeliğinde ve/veya dağıtım yönetmeliğinde ayrıntılı olarak tanımlanan
hizmetleri” tanımı metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
5 “Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketinin; mevcut sözleşmeler kapsamında TEAŞ'dan ve
TEDAŞ'dan devralacağı ve Geçici 4 üncü ve Geçici 8 inci madde kapsamında gerçekleştirilebilecek projeler
çerçevesinde imzalayabileceği anlaşmalarla; bu Kanunun 2 nci maddesinin (d) fıkrasının (1) numaralı bendi
kapsamında Kurulun onaylayacağı Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketi tarafından
imzalanabilecek anlaşmaları” tanımı metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
41. İkili anlaşmalar: Gerçek ve tüzel kişiler arasında özel hukuk hükümlerine tabi
olarak, elektrik enerjisi ve/veya kapasitenin alınıp satılmasına dair yapılan ve Kurul onayına
tabi olmayan ticari anlaşmaları,
42. (Değişik:9/7/2008-5784/1.md.) Kontrol anlaşması: Türkiye Elektrik İletim
Anonim Şirketi veya dağıtım şirketi ile özel direkt hattın mülkiyet sahibi ve/veya işletmecisi
olan özel hukuk hükümlerine tabi tüzel kişi arasında, iletim ve dağıtım sistemlerinin
kararlılığının ve işletme bütünlüğünün korunması amacıyla özel hukuk hükümlerine göre
yapılan ikili anlaşmaları, 1
43. Şebeke yönetmeliği: Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi tarafından
hazırlanacak ve iletim lisansı hükümleri uyarınca Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi ile
iletim sistemine bağlı tüm taraflara uygulanacak standart, usul ve esasları belirleyen kuralları,
44. Dağıtım yönetmeliği: Dağıtım faaliyeti gösteren tüzel kişilerin görüşleri alınmak
suretiyle TEDAŞ tarafından hazırlanarak dağıtım lisansları hükümleri uyarınca dağıtım
şirketleri ile dağıtım sistemine bağlı tüm taraflara uygulanacak standart, usul ve esasları
belirleyen kuralları,
45. Müşteri hizmetleri yönetmeliği: Dağıtım ve perakende satış faaliyeti gösteren tüzel
kişilerin görüşleri alınmak suretiyle TEDAŞ tarafından hazırlanarak dağıtım ve perakende
satış lisansları hükümleri uyarınca dağıtım şirketleri, perakende satış şirketleri ile söz konusu
şirketlerden hizmet alan tüm taraflara uygulanacak standart, usul ve esasları belirleyen
kuralları,
46. Dengeleme ve uzlaştırma yönetmeliği: Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi
tarafından hazırlanacak ve iletim lisansı hükümleri uyarınca piyasada faaliyet gösteren taraflar
arasındaki anlaşmalar kapsamında elektrik enerjisi ve/veya kapasite alım-satımının gerçek
zamanlı dengelenmesi ve mali uzlaştırmanın gerçekleştirilmesi ile ilgili ayrıntılı usul ve
esasları belirleyen kuralları,
47. İletim ek ücreti: İletim tarifesi üzerinden Kurum adına tahsil edilebilecek ücreti,
48. Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi: TEAŞ'dan oluşturulan iletim şirketini,
49. Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketi: TEAŞ'dan oluşturulan ticaret
ve taahhüt şirketini,
50. Elektrik Üretim Anonim Şirketi: TEAŞ'dan oluşturulan üretim şirketini,
51. (Ek:18/4/2007-5627/14.md.) Kojenerasyon: Isı ve elektrik ve/veya mekanik
enerjinin aynı tesiste eş zamanlı olarak üretimini,
52. (Ek:18/4/2007-5627/14.md.) Mikro kojenerasyon tesisi: Elektrik enerjisine dayalı
kurulu gücü 50 kilovat ve altında olan kojenerasyon tesisini,
53. (Ek:9/7/2008-5784/1.md.) Uluslararası enterkonneksiyon şartı: Ulusal elektrik
sisteminin diğer ülkelere ait elektrik sistemi ile senkron paralel; asenkron paralel veya ünite
yönlendirmesi yöntemlerinden birinin kullanılmasıyla veya komşu ülkede oluşturulacak izole
bölgenin beslenmesi yöntemiyle yapılacak enterkonneksiyonu,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Elektrik Piyasası Faaliyetleri ve Lisanslar
Elektrik piyasası faaliyetleri
1 “İletim kontrol anlaşmaları: Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi ile özel direkt iletim hatlarının mülkiyet
sahibi ya da işletmecisi olan özel hukuk hükümlerine tabi tüzel kişi arasında, özel hukuk hükümlerine göre
yapılan ikili anlaşmaları” bendi metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
MADDE 2– (1) Elektrik piyasası faaliyetleri bu Kanun hükümlerine göre piyasada
faaliyet gösterecek tüzel kişilerin üretim, iletim, dağıtım, toptan satış, perakende satış,
perakende satış hizmeti, ticaret, ithalat ve ihracat faaliyetleridir.
(2) Piyasada faaliyet gösterecek tüzel kişilerin faaliyetlerinde uymaları gereken usul ve
esaslar bu Kanun ve ilgili yönetmeliklerle düzenlenir.
(3) (Değişik:10/5/2006-5496/2.md.) Piyasada faaliyet gösterebilecek özel hukuk
hükümlerine tâbi tüzel kişilerin, 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre anonim
şirket veya limited şirket olarak kurulması ve anonim şirketlerin sermaye piyasası mevzuatına
göre borsada işlem görenler dışındaki hisselerinin nama yazılı olması şarttır. Bu şirketlerin
ana sözleşmelerinde bulunması gereken hususlar yönetmelikle düzenlenir.1
(4) Piyasada, bu Kanun hükümleri uyarınca lisans almak koşuluyla yerine
getirilebilecek faaliyetler ve faaliyet gösterebilecek tüzel kişiler şunlardır:
a) (Değişik:10/5/2006-5496/2.md.) (Değişik: 9/7/2008-5784/2.md.) Üretim faaliyeti
gösterebilecek tüzel kişiler: Özel sektör üretim şirketleri, Elektrik Üretim Anonim Şirketi ve
bağlı ortaklıkları, Elektrik Üretim Anonim Şirketinin yeniden yapılandırılmasıyla oluşan diğer
kamu üretim şirketleri ile otoprodüktör ve otoprodüktör gruplarıdır. Özel sektör ve kamu
üretim şirketleri, lisansları uyarınca gerçek ve tüzel kişilere elektrik enerjisi ve/veya kapasite
satışı yapar.
1. Elektrik Üretim Anonim Şirketi; DSİ bünyesindeki üretim tesislerini bu Kanun
hükümlerine göre devralır, TEAŞ'dan devralınan ve özel hukuk hükümlerine tabi tüzel
kişilere devri yapılmamış üretim tesislerini kendisi ve/veya bağlı ortaklıkları ile Elektrik
Üretim Anonim Şirketinin yeniden yapılandırılmasıyla oluşan diğer kamu üretim şirketleri
vasıtasıyla işletir ya da gerektiğinde sistemden çıkarır.
Elektrik Üretim Anonim Şirketi, mevcut sözleşmeler kapsamında işletme hakkı devri
yoluyla özel hukuk hükümlerine tabi tüzel kişilere devri yapılmış veya yapılacak tesis ve
işletmelerin ve bunlara yapılacak ilave ve idame yatırımlarının mülkiyetini muhafaza eder.
Elektrik Üretim Anonim Şirketi Ek Madde 3 kapsamında verilen görevleri yerine getirir.
2. Özel sektör üretim şirketleri; sahip oldukları, finansal kiralama yoluyla edindikleri
veya işletme hakkını devraldıkları üretim tesisi ya da tesislerinde elektrik enerjisi üretimi ve
satışı ile iştigal eden özel hukuk hükümlerine tabi tüzel kişilerdir.
Herhangi bir gerçek kişinin ya da özel sektör tüzel kişisinin kontrol ettiği üretim
şirketleri aracılığıyla sahip olacağı toplam elektrik enerjisi kurulu gücü, bir önceki yıla ait
yayımlanmış Türkiye toplam elektrik enerjisi kurulu gücünün yüzde yirmisini geçemez.
3. Bir otoprodüktör ya da otoprodüktör grubu, bir takvim yılı içerisinde lisanslarına
derç edilen yıllık ortalama elektrik enerjisi üretim miktarının yüzde yirmisini piyasada
satabilir. Arz güvenliği açısından ihtiyaç duyulacak hallere münhasır olmak üzere, Kurul bu
oranı artırabilir. Bir takvim yılı içinde Kurulca belirlenen orandan daha fazla elektrik
enerjisinin piyasada satılması halinde üretim lisansı alınması zorunludur. Bu bent hükümleri,
otoprodüktör ve otoprodüktör gruplarının Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi ile
yaptıkları yan hizmet anlaşmaları kapsamında gerçekleştirdikleri üretim miktarları için
uygulanmaz.
1
“Piyasada faaliyet gösterecek özel hukuk hükümlerine tabi tüzel kişilerin 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu
hükümleri doğrultusunda anonim şirket ya da limited şirket olarak kurulmaları ve anonim şirket olarak
kurulmaları halinde, hisselerinin tamamının nama yazılı olması şarttır. Bu şirketlerin asgari sermayeleri ile ana
sözleşmelerinde bulunması gereken sair hususlar yönetmelikle düzenlenir.” hükmü metne işlendiği şekilde
değiştirilmiştir.
Otoprodüktör ve otoprodüktör gruplarının çalışma usul ve esasları, ortaklarına
yapacakları satışın niteliğine ilişkin düzenlemeler ile ihtiyaç fazlası olarak ürettikleri
elektriğin satışı, Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.12
b) İletim faaliyeti gösterebilecek tüzel kişiler: Elektrik enerjisi iletim faaliyetleri
Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi tarafından yürütülür.
Kamu mülkiyetindeki tüm iletim tesislerini devralmak, kurulması öngörülen yeni
iletim tesisleri için iletim yatırım planı yapmak, yeni iletim tesislerini kurmak ve işletmek,
Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketinin görevidir.
(Değişik:9/7/2008-5784/2.md.) Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi; ayrıca, Kurul
onayına tabi olan iletim, bağlantı ve sistem kullanım tarifelerini ve şebeke yönetmeliğini
hazırlar, revize eder, denetler ve yük dağıtımı ile frekans kontrolünü gerçekleştirir, iletim
sisteminde ikame ve kapasite artırımı yapar, gerçek zamanlı sistem güvenilirliğini izler,
sistem güvenilirliğini ve elektrik enerjisinin öngörülen kalite koşullarında sunulmasını
sağlamak üzere gerekli yan hizmetleri belirler ve bu hizmetleri Yan Hizmetler Yönetmeliği
hükümleri doğrultusunda sağlar.3
Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi, Bakanlığın kararı doğrultusunda uluslararası
enterkonneksiyon çalışmalarını yapar, iletim sistemine bağlı ve/veya bağlanacak olan serbest
tüketiciler dâhil tüm sistem kullanıcılarına şebeke yönetmeliği ve iletim lisansı hükümleri
doğrultusunda eşit taraflar arasında ayrım gözetmeksizin iletim ve bağlantı hizmeti sunar.
1
“a) Üretim faaliyeti gösterebilecek tüzel kişiler: Otoprodüktör ve otoprodüktör grupları tarafından
gerçekleştirilen üretim faaliyeti dışındaki elektrik enerjisi üretimi, Elektrik Üretim Anonim Şirketi ve özel sektör
üretim şirketleri tarafından gerçekleştirilir. Elektrik Üretim Anonim Şirketi ve özel sektör üretim şirketleri,
lisansları uyarınca gerçek ve tüzel kişilere elektrik enerjisi ve/veya kapasite satışı yapabilirler.
1. Elektrik Üretim Anonim Şirketi; özel sektör üretim yatırımlarını dikkate almak suretiyle Kurul onaylı üretim
kapasite projeksiyonu uyarınca, gerektiğinde yeni üretim tesisleri kurabilir, kiralayabilir ve işletebilir.
Elektrik Üretim Anonim Şirketi, DSİ bünyesindeki üretim tesislerini bu Kanun hükümlerine göre devralır,
TEAŞ'dan devralınan ve özel hukuk hükümlerine tabi tüzel kişilere devri yapılmamış üretim tesislerini kendisi
ve/veya bağlı ortaklıkları vasıtasıyla işletir ya da gerektiğinde sistemden çıkarır.
Elektrik Üretim Anonim Şirketi, işletme hakkı devri yoluyla özel hukuk hükümlerine tabi tüzel kişilere devri
yapılmış veya yapılacak tesis ve işletmelerin ve bunlara yapılacak ilave ve idame yatırımlarının mülkiyetini
muhafaza eder.
2. Özel sektör üretim şirketleri; sahip oldukları, finansal kiralama yoluyla edindikleri veya işletme hakkını
devraldıkları üretim tesisi ya da tesislerinde elektrik enerjisi üretimi ve satışı ile iştigal eden özel hukuk
hükümlerine tabi tüzel kişilerdir.
Herhangi bir özel sektör üretim şirketinin iştirakleri ile birlikte işletmekte olduğu üretim tesisleri yoluyla
piyasada sahip olacağı toplam pay, bir önceki yıla ait yayımlanmış Türkiye toplam elektrik enerjisi kurulu
gücünün yüzde yirmisini geçemez.
3. Bir otoprodüktör ya da otoprodüktör grubu, ürettiği elektrik enerjisinin, bir takvim yılı içinde yüzde yirmisini
aşmamak kaydıyla Kurul tarafından belirlenecek orandaki miktarını rekabet ortamında satabilir. Olağanüstü
hallere münhasır olmak üzere, Kurul bu oranı yarısı kadar artırabilir. Bir takvim yılı içinde Kurulca belirlenen
orandan daha fazla elektrik enerjisinin satılması halinde üretim lisansı alınması zorunludur.
Otoprodüktör ve otoprodüktör gruplarının çalışma usul ve esasları, ortaklarına yapacakları satışın niteliğine
ilişkin düzenlemeler ile ihtiyaç fazlası olarak ürettikleri elektriğin satışı, çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.”
fıkrası metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
2 “Üretim faaliyeti gösterebilecek tüzel kişiler: Özel sektör üretim şirketleri, Elektrik Üretim Anonim Şirketi,
Elektrik Üretim Anonim Şirketinin yeniden yapılandırılmasıyla oluşan diğer kamu üretim şirketleri ile
otoprodüktör ve otoprodüktör gruplarıdır. Özel sektör ve kamu üretim şirketleri, lisansları uyarınca gerçek ve
tüzel kişilere elektrik enerjisi ve/veya kapasite satışı yapar.” bendi metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
3 “Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi; ayrıca, Kurul onayına tabi olan iletim, bağlantı ve sistem kullanım
tarifelerini ve şebeke yönetmeliğini hazırlar, revize eder, denetler ve yük dağıtımı ile frekans kontrolünü
gerçekleştirir, iletim sisteminde ikame ve kapasite artırımı yapar, gerçek zamanlı sistem güvenilirliğini izler,
yapılan yan hizmetler anlaşmaları ile yan hizmetleri satın alır ve sağlar.” hükmü metne işlendiği şekilde
değiştirilmiştir.
Piyasanın gelişimine bağlı olarak Kurul kararı doğrultusunda yeni ticaret yöntemleri
ve satış kanallarının uygulanabilmesine yönelik alt yapının geliştirilmesi ve uygulanması
Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi tarafından yürütülür.
Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi, yönetmelik çerçevesinde, dağıtım şirketleri
tarafından hazırlanan talep tahminlerini esas alarak üretim kapasite projeksiyonunu hazırlar ve
Kurul onayına sunar.
(Değişik:9/7/2008-5784/2.md.) İletim şebekesi dışında, ulusal iletim sistemi için
geçerli standartlara uygun olan ve üretim faaliyeti gösteren tüzel kişinin lisansı kapsamındaki
üretim tesisi ile müşterileri ve/veya iştirakleri ve/veya serbest tüketiciler arasında özel direkt
hat tesisi, Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi ile üretim faaliyeti gösteren tüzel kişi
arasında yapılacak kontrol anlaşması ile mümkündür.1
(Ek:9/7/2008-5784/2.md.) Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi, uluslararası
enterkonneksiyon hatlarının ulusal sınırlar dışında kalan kısmının tesisi ve işletilmesini
yapabilir ve/veya bu amaçla uluslararası şirket kurabilir ve/veya kurulmuş uluslararası
şirketlere ortak olabilir ve bölgesel piyasaların işletilmesine ilişkin organizasyonlara
katılabilir.
c) Dağıtım faaliyeti gösterebilecek tüzel kişiler: Elektrik enerjisi dağıtım faaliyetleri,
dağıtım şirketleri tarafından lisanslarında belirlenen bölgelerde yürütülür.
Dağıtım şirketleri, bulundukları dağıtım bölgesinde, başka bir tedarikçiden elektrik
enerjisi ve/veya kapasite temin edemeyen tüketiciler bulunması halinde, perakende satış
lisansı alarak bu tüketicilere perakende satış yapmak ve/veya perakende satış hizmeti
vermekle yükümlüdür.
Dağıtım şirketleri, bölgelerinde, başka perakende satış şirketi ve/veya şirketleri
bulunsa dahi perakende satış lisansı almak suretiyle tüketicilere perakende satış yapabilir
ve/veya perakende satış hizmeti verebilir.
Lisanslarında belirtilen bölgelerdeki dağıtım tesislerini işleten ve/veya sahip olan
dağıtım şirketleri, bu tesislerin yenileme, ikame ve kapasite artırım yatırımlarını yapar,
dağıtım sistemine bağlı ve/veya bağlanacak olan serbest tüketiciler dahil tüm sistem
kullanıcılarına, dağıtım lisanslarının hüküm ve şartları ve dağıtım yönetmeliği hükümleri
doğrultusunda ve yönetmelikte belirlenecek süreler içinde eşit taraflar arasında ayrım
gözetmeksizin elektrik enerjisi dağıtımı ve bağlantı hizmeti sunar.
(Değişik:9/7/2008-5784/2.md.) Dağıtım şirketleri, Yan Hizmetler Yönetmeliği
hükümleri doğrultusunda yan hizmetleri sağlar.2
Yönetmelik çerçevesinde, dağıtım lisanslarında belirlenen bölgelerde talep
tahminlerinin hazırlanması ve Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketine bildirilmesi görevi
dağıtım şirketlerine aittir. Kurul bu talep tahminlerini onaylar ve tahminler Türkiye Elektrik
İletim Anonim Şirketi tarafından yayımlanır.
Mülkiyeti kamuda olan dağıtım tesislerinin, Kurul onaylı talep tahminleri
doğrultusunda yatırım planlarının hazırlanması ve Kurul onayına sunulması, onaylanan
yatırım planı uyarınca yatırım programına alınan, dağıtım tesislerindeki gerekli iyileştirme ve
güçlendirme işlerinin gerçekleştirilmesi ve/veya yeni dağıtım tesislerinin inşa edilmesi görevi
söz konusu dağıtım tesislerini işleten dağıtım şirketlerine aittir.
1 “İletim şebekesi dışında, ulusal iletim sistemi için geçerli standartlara uygun olan ve piyasada üretim faaliyeti
gösteren tüzel kişiler ile lisansları kapsamındaki müşterileri ve/veya iştirakleri ve/veya serbest tüketiciler
arasında özel direkt iletim hattı tesisi, Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi ile üretim faaliyeti gösteren tüzel
kişiler arasında yapılacak iletim kontrol anlaşması ile mümkündür. Bu iletim kontrol anlaşmalarının amacı,
iletim sisteminin kararlılığının ve işletme bütünlüğünün korunmasıdır.” hükmü metne işlendiği şekilde
değiştirilmiştir.
2 “Dağıtım şirketleri yapılan yan hizmetler anlaşmaları ile yan hizmetleri satın alır ve sağlar.” hükmü metne
işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
(Ek:3/7/2005–5398/21.md.) 4046 sayılı Kanun çerçevesinde yapılan özelleştirme
sonrası elektrik dağıtım tesislerinin iyileştirilmesi, güçlendirilmesi ve genişletilmesi için
yapılan yatırımların mülkiyeti kamuya aittir. Özelleştirilen elektrik dağıtım tesis ve
varlıklarına ilişkin her türlü işletme ile yatırım plânlaması ve uygulamasında onay, değişiklik
ve denetim yetkisi Kurula aittir. Kurul, hizmetin verilmesini sağlayacak yatırımların teklif
edilmemesi halinde talep eder ve onaylanmış yatırımlar gerçekleştirilmediği takdirde lisans
iptal edilerek yeniden ihale yapılır.1
(Ek:9/7/2008-5784/2.md.) Dağıtım şebekesi dışında, dağıtım sistemi için geçerli
standartlara uygun olan ve üretim faaliyeti gösteren tüzel kişinin lisansı kapsamındaki üretim
tesisi ile müşterileri ve/veya iştirakleri ve/veya serbest tüketiciler arasında, direkt hat tesis
edecek tarafların mülkiyetindeki saha üzerinde özel direkt hat tesisi, dağıtım şirketi ile üretim
faaliyeti gösteren tüzel kişi arasında yapılacak kontrol anlaşması ile mümkündür. Özel direkt
hat tesis edilmesi, serbest tüketicilerin tedarikçilerini seçebilmelerine engel teşkil etmez. Bu
fıkrada bahsedilen üretim tesisinin iletim sistemine bağlı olması durumunda, kontrol
anlaşması yapılmasına ilişkin esas ve usuller Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle
düzenlenir.
d) Toptan satış faaliyeti gösterebilecek tüzel kişiler: Toptan satış faaliyetleri, Türkiye
Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketi ve özel sektör toptan satış şirketleri tarafından, bu
Kanun, ilgili yönetmelikler, lisanslar, şebeke yönetmeliği, dengeleme ve uzlaştırma
yönetmeliği ve ikili anlaşmalar uyarınca yürütülür.
1. Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketi, mevcut sözleşmeler
kapsamında imzalanmış olan enerji alış ve satış anlaşmalarını TEAŞ’dan ve TEDAŞ’dan
devralır. (Değişik 2 nci ve 3 üncü cümle:9/7/2008-5784/2.md.) Mevcut imtiyaz ve uygulama
sözleşmeleri kapsamında enerji alım ve satış anlaşmaları imzalayabilir, dağıtım şirketlerine
karşı üstlendiği enerji alım ve satım taahhütleri ile sınırlı kalmak üzere, bir yılı aşmamak ve
Kurul tarafından onaylanmak kaydıyla enerji alım anlaşmaları ve Hükümetler arası
anlaşmalar kapsamında elektrik enerjisi ithalat ve/veya ihracat anlaşmaları imzalayabilir.2 3
2. Özel sektör toptan satış şirketleri; elektriğin toptan satışı faaliyetlerinde bulunur.
(Değişik:9/7/2008-5784/2.md.) Herhangi bir gerçek kişinin ya da özel sektör tüzel
kişisinin kontrol ettiği toptan satış şirketleri aracılığıyla toptan satışını yapabilecekleri elektrik
enerjisi miktarı, piyasada bir önceki yılda tüketilen toplam elektrik enerjisi miktarının yüzde
onunu geçemez.4
e) Perakende satış faaliyeti gösterebilecek tüzel kişiler: Elektrik enerjisi ve/veya
kapasitenin perakende satışını ve/veya perakende satış hizmetini içeren faaliyetler, bu Kanun,
ilgili yönetmelikler, lisanslar, müşteri hizmetleri yönetmeliği ve dağıtım yönetmeliği
1
10/5/2006 tarihli ve 5496 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle bu paragrafta yer alan "denetim" ibaresinden sonra
gelmek üzere "yetkisi" ibaresi eklenmiş ve metne işlenmiştir.
2
Bu alt bendde bulunan; “30 Haziran 2001” ibaresi, 27/6/2001 tarihli ve 4694 sayılı Kanunun 1.nci maddesiyle,
30 Haziran 2001 tarihinden geçerli olmak üzere “31 Ekim 2001” olarak değiştirilmiş ise de 4694 sayılı Kanunun
1 nci maddesi, Anayasa Mahkemesi’nin 13/12/2001 tarih ve E.:2001/389, K.:2002/29 sayılı Kararı ile iptal
edilmiştir.
3 “Geçici 4 üncü madde ve Geçici 8 inci madde kapsamında enerji alım ve enerji satış anlaşmaları imzalayabilir,
devraldığı ve/veya imzaladığı anlaşmaları yürütür ve sona erdirir. Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim
Şirketinin mevcut sözleşmelerden 31 Ekim 2001 tarihine kadar devri gerçekleşen işletme hakkı devir
sözleşmeleri çerçevesinde dağıtım şirketlerine ve TEDAŞ’a karşı üstlendiği enerji satış taahhütleri ile sınırlı
kalmak üzere, daha ekonomik bir tedarik kaynağı bulunamadığı takdirde öncelikle Elektrik Üretim Anonim
Şirketinden alınmak ve bu halde dahi açık kalması halinde bir yılı aşmamak ve Kurul tarafından onaylanmak
kaydıyla enerji alım anlaşmaları imzalayabilir.” hükmü metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
4 “Herhangi bir özel sektör toptan satış şirketinin iştirakleriyle birlikte piyasada sahip olacağı toplam pay,
piyasada bir önceki yılda tüketilen toplam elektrik enerjisi miktarının yüzde onunu geçemez.” hükmü metne
işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
hükümleri uyarınca perakende satış şirketleri ve perakende satış lisansı almış dağıtım
şirketleri tarafından yürütülür.
f) İthalat - ihracat faaliyeti gösterebilecek tüzel kişiler: 3154 sayılı Enerji ve Tabii
Kaynaklar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanuna göre oluşturulan Bakanlık
görüşü doğrultusunda uluslararası enterkonneksiyon şartı oluşmuş ülkelerden ya da ülkelere,
Kurul onayı ile elektrik enerjisi ithalatı ve/veya ihracatı, Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt
Anonim Şirketi, özel sektör toptan satış şirketleri, perakende satış şirketleri ve perakende satış
lisansı almış dağıtım şirketleri tarafından, bu Kanun, ilgili yönetmelikler, lisanslar, şebeke
yönetmeliği ve dağıtım yönetmeliği uyarınca yapılır.
g)1
(Ek:3/7/2005–5398/21.md.) (Değişik:10/5/2006-5496/2.md.) Organize Sanayi
Bölgeleri: 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanununa göre kurulan organize sanayi
bölgeleri tüzel kişilikleri, katılımcılarının ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla; onaylı sınırlar
içerisinde 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre şirket kurma şartı aranmaksızın
Kurumdan lisans almak koşuluyla dağıtım ve/veya üretim faaliyetlerinde bulunur.
Organize sanayi bölgeleri tüzel kişilikleri, katılımcılarının elektrik ihtiyacını
karşılamak amacıyla tüketim miktarına bakılmaksızın serbest tüketici sayılır.
Organize sanayi bölgesi katılımcılarından serbest tüketici limitini aşan tüketiciler,
organize sanayi bölgesine dağıtım bedeli ödemek kaydıyla tedarikçisini seçme hakkına
sahiptir.
Organize sanayi bölgelerinin, ürettiği veya serbest tüketici sıfatıyla temin ettiği
elektrik enerjisinin; katılımcılarının kullanımına sunulmasına, dağıtım bedellerinin
belirlenmesine, organize sanayi bölgelerinin bu bent kapsamında gerçekleştirecekleri
faaliyetlere ilişkin esas ve usûller, Sanayi ve Ticaret Bakanlığının görüşü alınarak Kurum
tarafından hazırlanacak yönetmelikle belirlenir.
Organize sanayi bölgeleri sınırları içerisinde olup, bedelsiz olarak veya sembolik bedel
ile TEDAŞ'a devredilen tesislerin mülkiyeti ve işletme hakları üç ay içinde aynı bedelle ilgili
organize sanayi bölgesine devredilir.
Lisans genel esasları ve lisans türleri
MADDE 3– (1) Bu Kanun kapsamında Kurum tarafından verilecek lisansların tabi
olacağı usul ve esaslar ile lisanslarda yer alacak asgari hükümler şunlardır:
a) Lisansların tabi olacağı usul ve esaslar:
1. Piyasa faaliyetleri ile iştigal edecek tüzel kişiler, faaliyetlerine başlamadan önce, her
faaliyet için ve söz konusu faaliyetlerin birden fazla tesiste yürütülecek olması halinde, her
tesis için ayrı ayrı lisans almak zorundadır.
2. Birden fazla lisansa sahip olan aynı tüzel kişi veya aynı faaliyeti birden fazla tesiste
yürüten tüzel kişiler, lisansa tabi her faaliyet veya tesis için ayrı ayrı hesap ve kayıt tutmak
zorundadır.
3. Lisans başvuru usul ve esasları, lisans sahibi tüzel kişilerin hak ve yükümlülükleri,
lisans sahibinin haklarının temliki, lisansların tadili, süreleri, süre uzatımı ve sahibi tarafından
lisanstan vazgeçilmesi halleri ile faaliyetin türü ve üretimi, iletimi ve dağıtımı yapılan elektrik
enerjisi miktarına göre belirlenecek lisans bedelleri yönetmelikle düzenlenir.
1
5398 sayılı Kanunla eklenen “g) 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanununa göre kurulan OSB tüzel
kişilikleri; onaylı sınırları içerisinde üretim, dağıtım ve ticaret faaliyetlerinden bir veya bir kaçını yetkili
organlarının kararı ile yapar. Organize sanayi bölgeleri katılımcıları, OSB yetkili organlarının kurduğu şirket
çerçevesinde serbest tüketici sayılır. Ancak kurulan şirket, üretimi veya toptan alımı nedeniyle OSB içindeki
serbest tüketicilere piyasada bulabildikleri fiyatların üzerinde elektrik satamaz. Bu halde sadece OSB içi elektrik
dağıtım bedeli alınır. Organize sanayi bölgelerinin sınırları içerisinde olup, daha önce bedelsiz olarak veya
sembolik bedel ile TEDAŞ'a devir edilen dağıtım şebekelerinin mülkiyeti ve işletme hakları altı ay içinde aynı
bedelle OSB'lere devir edilir.” hükmü, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
4. Lisanslar, bir defada en çok kırk dokuz yıl için verilir. Üretim, iletim ve dağıtım
lisansları için geçerli olan asgari süre on yıldır.
5. Bu Kanun hükümleri uyarınca piyasada; verimli, istikrarlı ve ekonomik bir sistem
oluşturmak ve bunu korumak, elektrik enerjisi üretimi, toptan satışı ve perakende satışında
rekabet ortamına uygun alt yapıyı sağlamak, dağıtım lisansı sahibi şirketlerin ve Türkiye
Elektrik İletim Anonim Şirketinin görevidir.
6. Tüzel kişiler, Kurul tarafından belirlenen lisans alma, lisans yenileme, lisans tadili,
lisans sureti çıkartma ve yıllık lisans bedellerini Kuruma ödemek zorundadır.
7. Lisans sahibi tüzel kişiler; tesislerini, yasal defter ve kayıtlarını Kurul denetimine
hazır bulundurmak, Kurul tarafından talep edildiğinde denetime açmak ve Kurumun
faaliyetlerini yerine getirebilmesi için ihtiyaç duyacağı her türlü bilgi ve belgeyi zamanında
Kurula vermek zorundadır.
8. Tüzel kişiler lisans almanın yanı sıra, faaliyet alanlarına göre yürürlükteki
mevzuatın gereklerini yerine getirmekle yükümlüdür.
b) Lisanslarda asgari olarak yer alacak hükümler:
1. Lisans kapsamında hizmet verilecek gerçek ve tüzel kişilere dair gruplar veya
kategoriler ile yürütülecek faaliyet türlerini belirleyen hükümler.
2. Bir dağıtım ya da iletim lisansı sahibinin, gerçek ve tüzel kişilere, eşitler arasında
ayrım gözetmeksizin sisteme erişim ve sistemi kullanım imkânı sağlayacağına dair hükümler.
3. Bu Kanunda yer alan fiyatlandırma esaslarını tespit etmeye, piyasa ihtiyaçlarını
dikkate alarak serbest olmayan tüketicilere yapılan elektrik satışında uygulanacak
fiyatlandırma esaslarını tespit etmeye ve bu fiyatlarda enflasyon nedeniyle ihtiyaç duyulacak
ayarlamalara ilişkin formülleri uygulamaya dair yöntemler ve bunların denetlenmesine dair
hükümler.
4. Lisans sahibinin Kurula tam ve doğru bilgi vermesini ve tüketicilere yapılan satışlar
açısından; lisans sahibinin elektrik enerjisi ve/veya kapasite alımlarını en ekonomik
kaynaktan yapmasını ve gerektiğinde piyasada yaptığı alımlarda en ekonomik alımı yaptığını
kanıtlamasını sağlayacak hükümler.
5. Yönetmelik uyarınca, hizmet maliyetlerinin yansıtılmasına dair kurallar ile kayıp ve
kaçakları asgariye indirecek önlemlerin uygulanmasına dair esasları içeren hükümler.
6. Lisansın iptali ve sona ermesine ilişkin hükümler.
7. Lisansta değişiklik yapılmasına ilişkin hükümler.
8. Lisans sahibinin Kuruma ödemekle yükümlü olacağı bedeller ve ödeme koşullarına
ilişkin hükümler.
9. Lisans sahibine ait veya kullanımındaki tesis ve/veya tesislerin gerektiğinde lisans
amaçları doğrultusunda başkalarına kullandırılması koşullarına ilişkin hükümler.
10. Lisans sahibinin Kurul tarafından verilen tüm talimatlara uyma yükümlülüklerine
ilişkin hükümler.
11. Lisans kapsamında, Kuruldan izin alınmaksızın yapılabilecek faaliyetlere ilişkin
hükümler.
12. Lisans kapsamındaki faaliyetler ile ilgili uyuşmazlıkların hangilerinin Kurul
tarafından çözüleceğine ilişkin hükümler.
13. Lisansta yer alan hak ve yükümlülüklerin hangi süre, koşul ve hallerde geçersiz
olacağına ilişkin hükümler.
14. Hizmetin teknik gereklere göre yapılmasını sağlayacak hükümler.
c) Elektrik enerjisi piyasasında faaliyet gösterilebilmesi için Kurum tarafından
verilecek lisans türleri aşağıda belirtilmiştir:
1. Üretim lisansı:
Mevcut ve kurulacak olan üretim tesisleri için üretim şirketlerinin elektrik enerjisi
üretimi ve üretilen elektriğin satışına yönelik olarak, her bir üretim tesisi için Kurumdan
almak zorunda oldukları lisansı ifade eder. Üretim lisansı alınma usul ve esasları yönetmelikle
belirlenir.
Otoprodüktörler ve otoprodüktör grupları hariç olmak üzere, iletim ve dağıtım sistemi
ile paralel çalışmayan ve çıkarılacak yönetmeliğe göre yalnızca kendi ihtiyacını karşılamak
için elektrik üretimi yapan gerçek veya tüzel kişiler lisansa tabi değildir.
Üretim şirketleri, dağıtım şirketleri ile kontrol oluşturmaksızın iştirak ilişkisine
girebilir.
Üretim şirketleri, bu faaliyetler dışında piyasada herhangi bir faaliyette bulunamaz.
2. İletim lisansı:
Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketinin mevcut ve inşa edilecek tüm iletim tesisleri
üzerinden iletim faaliyetlerini yürütebilmesi için Kurumdan almak zorunda olduğu lisansı
ifade eder.
Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi, şebeke yönetmeliği hükümleri uyarınca,
piyasadaki arzla piyasa talebini karşılamak üzere yük dağıtım sıralamasının belirlenmesinden,
gerçek zamanlı iletim kısıtlamalarına göre, teknik ve ekonomik yük dağıtım kuralları
doğrultusunda yük dağıtımının gerçekleştirilmesinden ve yük dağıtım sıralamasının
gerektiğinde şebeke yönetmeliği hükümleri doğrultusunda revize edilmesinden sorumludur.
Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi, piyasada iletim faaliyeti dışında herhangi bir
faaliyet ile iştigal edemez.
3. Dağıtım lisansı:
Belirli bir bölgede dağıtım faaliyetinde bulunulabilmek için tüzel kişilerin Kurumdan
almak zorunda oldukları lisansı ifade eder.
(Değişik ikinci ve üçüncü paragraf:3/7/2005–5398/22. md.) Özel sektör dağıtım
şirketleri, dağıtım veya perakende satış faaliyeti dışında, üretim lisansı almak ve hesapları ayrı
tutulmak kaydıyla üretim tesisi kurabilir ve sahibi olduğu veya iştirak ilişkisinde bulunduğu
üretim şirketi veya şirketlerinden ülke ortalama elektrik toptan satış fiyatını geçmeyecek
fiyattan elektrik enerjisi satın alabilir.1,2
Bölgelerinde, mevcut sözleşmeleri kapsamında işletme hakkı devri yoluyla dağıtım
hizmeti yapma hakkı elde etmiş özel sektör dağıtım şirketleri bu Kanunda belirlenmiş ve
dağıtım şirketlerinin tabi olduğu serbest rekabet koşullarını sağlayacak şekilde sözleşmelerini
tadil edip, yeni düzenlemelere geçmedikleri sürece, üretim lisansı alarak üretim tesisi kurma
hakkından yararlanamaz ve üretim faaliyetiyle iştigal eden tüzel kişilerle kontrol oluşturup
oluşturmadığına bakılmaksızın iştirak ilişkisine giremez.
Diğer taraftan, mevcut sözleşmeleri kapsamında bölgelerinde dağıtım hizmeti yapma
hakkı elde etmiş özel sektör dağıtım şirketleri, mevcut sözleşmelerini Kurulca belirlenecek bir
süre dâhilinde serbest rekabet koşullarını sağlayacak şekilde tadil etmekle yükümlüdürler.
Sözleşmelerin niteliği bu hükümlerin uygulanmasına engel teşkil etmez.
Dağıtım şirketleri, tanımlanan bu faaliyetler dışında piyasada başka bir faaliyette
bulunamaz. (Ek cümle:9/7/2008-5784/3.md.) Dağıtım şirketleri, üretim ve perakende satış
faaliyetlerini, 1/1/2013 tarihinden itibaren ancak ayrı tüzel kişilikler altında yürütürler.
4. Toptan satış lisansı:
1
“Özel sektör dağıtım şirketleri, dağıtım ve perakende satış faaliyeti dışında, lisanslarında belirtilen bölgelerde
üretim lisansı almak kaydıyla ve yıllık elektrik enerjisi üretimi bir önceki yılda bölgelerinde tüketime sunulan
yıllık toplam elektrik enerjisi miktarının yüzde yirmisinden fazla olmamak üzere üretim tesisi kurabilir.
Dağıtım şirketleri sahibi olduğu veya iştirak ilişkisinde bulunduğu üretim şirketi veya şirketlerinden,
bölgelerinde bir önceki yılda dağıtımını yaptıkları yıllık toplam miktarın yüzde yirmisinden fazla elektrik enerjisi
satın alamaz.” hükmü değiştirilmiş olup, değişikliği getiren 3/7/2005 tarihli ve 5398 sayılı Kanunun 22 nci
maddesine istinaden, ikinci ve üçüncü paragraf tek paragraf olarak düzenlenmiştir.
2
10/5/2006 tarihli ve 5496 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle bu paragrafta yer alan "Özel sektörde" ibaresi "Özel
sektör" şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
Toptan satış şirketlerinin piyasada elektriğin toptan satışı ve serbest tüketicilere satışı
için Kurumdan almak zorunda oldukları lisansı ifade eder.
Toptan satış lisanslarında, Bakanlık kararı doğrultusunda uluslararası
enterkonneksiyon şartı oluşmuş ülkelere elektrik enerjisi ihracatına ya da elektrik enerjisi
ithalatına izin veren hükümler ayrı bir bölüm olarak yer alır.
Kurul, böyle bir izni vermeden önce, Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketinden
teknik sınırlamalara ilişkin görüş alır. Toptan satış lisansında, ithalata ve ihracata ilişkin
hükümler sınırlı süre ve miktarlar için geçerlidir. Bu süre, ilgili toptan satış lisansının
geçerlilik süresinden farklı olabilir. İthalat ve ihracatla ilgili hükümlere ilişkin her türlü
değişiklik ya da süre uzatımı, ilgili toptan satış lisansının diğer tüm hükümlerine ilişkin
değişiklik ya da süre uzatımından ayrı olarak ele alınır.
5. Perakende satış lisansı:
Tüzel kişilerin, piyasada perakende satış yapabilmek ve/veya perakende satış hizmeti
verebilmek için Kurumdan almak zorunda oldukları lisansı ifade eder. Bir perakende satış
lisansında, gerektiğinde Bakanlık kararı doğrultusunda iletim seviyesinin altındaki gerilim
seviyelerinde elektrik enerjisi ithalatına izin veren hükümler ayrı bir bölüm olarak yer alır.
Kurul, bu izni vermeden önce, söz konusu dağıtım bölgesinde faaliyet gösteren
dağıtım şirketinden teknik konulara ilişkin görüş alır. Perakende satış lisansında, ithalata
ilişkin hükümler sınırlı süre ve miktar için geçerlidir. Bu süre ilgili perakende satış lisansının
geçerlilik süresinden farklı olabilir. İthalatla ilgili hükümlere ilişkin her türlü değişiklik ya da
süre uzatımı, ilgili perakende satış lisansının diğer tüm hükümlerine ilişkin değişiklik ya da
süre uzatımından ayrı olarak ele alınır.
Perakende satış şirketleri, herhangi bir bölge sınırlaması olmaksızın perakende satış ve
perakende satış hizmeti faaliyetinde bulunur.
Perakende satış lisansına sahip dağıtım şirketleri ise ancak perakende satış lisansında
yer alması halinde, başka bir dağıtım şirketinin bölgesinde bulunan serbest tüketicilere
elektrik enerjisi ve/veya kapasite satışı yapabilir.
6. Otoprodüktör ve otoprodüktör grubu lisansı:
Kendi ihtiyaçlarını karşılamak üzere elektrik enerjisi üretimi yapan ve iletim ve/veya
dağıtım sistemi ile paralel çalışan otoprodüktörlerin ve ortaklarına elektrik enerjisi temin eden
otoprodüktör gruplarının Kurumdan almak zorunda oldukları lisansı ifade eder.
d) Lisansların sona ermesi: Lisanslar, Kurul tarafından lisansta belirtilen yöntem
uyarınca süreleri uzatılmadığı takdirde sürelerinin bitiminde veya lisans sahibi tüzel kişinin
iflası halinde kendiliğinden, lisans sahibi tüzel kişinin lisanstan vazgeçmeyi istemesi halinde
ise ancak Kurul onayıyla sona erer.
(2) (Ek:18/4/2007-5627/15.md.) Yalnızca kendi ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla,
Bakanlık tarafından yürürlüğe konulacak yönetmelikte tanımlanan değerin üzerinde verimi
olan kojenerasyon tesisi kuran gerçek ve tüzel kişilerden lisans alma ve şirket kurma
yükümlülüğünden muaf tutulacaklar, ilgili yönetmelikte düzenlenir.
(3) (Ek:18/4/2007-5627/15.md.) (Değişik:9/7/2008-5784/3.md.) Yenilenebilir enerji
kaynaklarına dayalı, kurulu gücü azami beş yüz kilovatlık üretim tesisi ile mikro kojenerasyon
tesisi kuran gerçek ve tüzel kişiler, lisans alma ve şirket kurma yükümlülüğünden muaftır. Bu
tüzel kişilerin ihtiyaçlarının üzerinde ürettikleri elektrik enerjisinin sisteme verilmesi halinde
uygulanacak teknik ve mali usul ve esaslar Kurum tarafından çıkartılacak bir yönetmelikle
belirlenir.1
1 “Yalnızca kendi ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla; yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı, kurulu gücü azami
ikiyüz kilovatlık üretim tesisi ile mikro kojenerasyon tesisi kuran gerçek ve tüzel kişiler, lisans alma ve şirket
kurma yükümlülüğünden muaftır.” fıkrası metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
(4) (Ek:18/4/2007-5627/15.md.) Kurum, mevcut üretim lisanslarında ve lisans
başvurularında teminat ister. Teminat alınması ve irat kaydedilmesine ilişkin hususlar ilgili
yönetmelikle düzenlenir.
(5) (Ek:9/7/2008-5784/3.md.) Rüzgâr enerjisine dayalı üretim tesisi kurmak üzere
yapılmış veya yapılacak olan lisans başvuruları kapsamında, bu Kanun ile 5627 sayılı Enerji
Verimliliği Kanunu kapsamında Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından
yapılacak teknik değerlendirme ve ardından Kurum tarafından yapılacak değerlendirme
sonucunda lisans almak için gerekli koşulları sağlayan başvuru sahipleri belirlenir. Yapılan
belirleme sonucunda da aynı bölge ve/veya aynı trafo merkezi için birden fazla başvurunun
bulunması durumunda, bu başvurular Kurum tarafından Türkiye Elektrik İletim Anonim
Şirketine gönderilir. Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi tarafından bu durumda olan
başvurular arasından sisteme bağlanacak olanı belirlemek için yarışma yapılır. Yapılan
yarışmada, Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketine işletmeye girdikten sonra yönetmelikle
belirlenecek bir süre boyunca üretilecek kWh başına ödenecek en yüksek katkı payını teklif
ve taahhüt eden başvuru sahibi belirlenerek yarışma sonuçları Kuruma gönderilir. Lisans
verilmesine ilişkin tüm hak ve yetkiler Kurula aittir. Katkı payı gelirleri Türkiye Elektrik
İletim Anonim Şirketi tarafından münhasıran sisteme bağlanacak üretim tesisleri için gerekli
iletim yatırımlarının finansmanında kullanılır. Yarışmaya ve yarışma sonunda belirlenen katkı
payının ödenmesine ilişkin usul ve esaslar Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi tarafından
hazırlanacak ve Kurum tarafından onaylanacak yönetmelikle düzenlenir.
(6) (Ek:9/7/2008-5784/3.md.) Üretim tesisi yatırımını ilgili mevzuat çerçevesinde
belirlenen süreler içerisinde gerçekleştiremeyen tüzel kişilerin ilgili lisansı iptal edilir. Lisansı
iptal edilen tüzel kişi ile Kurumca sorumlulukları tespit edilmiş bulunmak kaydıyla; bu tüzel
kişilikte yüzde ondan fazla paya sahip ortaklar ile görevden ayrılmış olan veya halen görevde
bulunan yönetim kurulu başkan ve üyeleri lisans iptalini takip eden üç yıl süreyle lisans
başvurusunda bulunamaz, lisans başvurusu yapan tüzel kişiliklerde doğrudan veya dolaylı pay
sahibi olamaz.
(7) (Ek:9/7/2008-5784/3.md.) Rüzgâr enerjisine dayalı üretim tesisi kurmak amacıyla
alınan lisanslar kapsamındaki tesisler için, Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi Genel
Müdürlüğü ve ilgili dağıtım şirketinden alınan tadil kapsamındaki bağlantı görüşünün olumlu
olması halinde, Kuruma yapılan ilk lisans başvurusundaki sahada başka lisans başvurusu
olmaması ve kapasite artışı sonunda oluşacak yeni güç için mevcut iletim/dağıtım hattı ile
mevcut bağlantı noktası ve gerilim seviyesinin kullanılması koşullarıyla kapasite artışı,
modernizasyon, yenileme yatırımları ve tadilatlara izin verilir.
İKİNCİ KISIM
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu ve Çeşitli
Hükümler1
BİRİNCİ BÖLÜM
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu ile Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunun Görevleri
ve Yetkileri1
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu2
1 İkinci kısım ve birinci bölüm madde başlıklarında bulunan; “Elektrik Piyasası Düzenleme Kurumu” ibaresi,
18/4/2001 tarihli ve 4646 sayılı Kanunla “Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu” olarak değiştirilmiştir.
2 Bu madde başlığında bulunan; “Elektrik Piyasası Düzenleme Kurumu” ibaresi, 18/4/2001 tarihli ve 4646 sayılı
Kanunla metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. Ayrıca bu madde metninde geçen; “Elektrik Piyasası
MADDE 4– (1) Kamu tüzel kişiliğini haiz, idari ve mali özerkliğe sahip ve bu Kanun
ile kendisine verilen görevleri yerine getirmek üzere Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu
kurulmuştur.
(2) Kurum, tüzel kişilerin yetkili oldukları faaliyetleri ve bu faaliyetlerden
kaynaklanan hak ve yükümlülüklerini tanımlayan Kurul onaylı lisansların verilmesinden,
işletme hakkı devri kapsamındaki mevcut sözleşmelerin bu Kanun hükümlerine göre
düzenlenmesinden, piyasa performansının izlenmesinden, performans standartlarının ve
dağıtım ve müşteri hizmetleri yönetmeliklerinin oluşturulmasından, tadilinden ve
uygulattırılmasından, denetlenmesinden, bu Kanunda yer alan fiyatlandırma esaslarını tespit
etmekten, piyasa ihtiyaçlarını dikkate alarak serbest olmayan tüketicilere yapılan elektrik
satışında uygulanacak fiyatlandırma esaslarını tespit etmekten ve bu fiyatlarda enflasyon
nedeniyle ihtiyaç duyulacak ayarlamalara ilişkin formülleri uygulamaktan ve bunların
denetlenmesinden ve piyasada bu Kanuna uygun şekilde davranılmasını sağlamaktan
sorumludur.
(3) Kurum, Kurul kararıyla bu Kanun hükümleri uyarınca çıkaracağı yönetmelikleri,
piyasada faaliyet gösteren tüzel kişilerin ve ilgili kurum ve kuruluşların görüşlerini alarak
hazırlar.
(4) Kurumun merkezi Ankara'dadır. Kurumun ilişkili olduğu Bakanlık, Enerji ve Tabii
Kaynaklar Bakanlığıdır. Kurum, dağıtım bölgelerinde müşteri ilişkilerini sağlamak üzere
irtibat büroları kurabilir.
(5) Kurumun teşkilatı; Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu, başkanlık ve hizmet
birimlerinden oluşur.
(6) Kurum, bu Kanundan kaynaklanan görevlerini yerine getirirken yetkilerini Enerji
Piyasası Düzenleme Kurulu vasıtasıyla kullanır. Kurumun temsil ve karar organı Kuruldur.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu ve Kurul Başkanlığı1
MADDE 5– (1) (Değişik:4/12/2003-5015/24.md.) Kurul, biri Başkan, biri İkinci
Başkan olmak üzere dokuz üyeden oluşur.2
(2) Kurul üyeleri; hukuk, siyasal bilgiler, idari bilimler, kamu yönetimi, iktisat,
mühendislik, işletme ya da maliye dallarında eğitim veren en az dört yıllık yüksek öğrenim
kurumlarından mezun olmuş, kamu kurum ve kuruluşlarında ya da özel sektörde en az on yıl
deneyim sahibi ve mesleğinde temayüz etmiş kişiler arasından Bakanlar Kurulunca atanır.
(3) Bakanlar Kurulu, atamayla birlikte Kurul Başkanını ve İkinci Başkanı
görevlendirir.
(4) Kurul başkan ve üyelerinin görev süresi altı yıldır. Görev süresi sona eren üyeler
tekrar seçilebilir.
(5) Başkanlık veya üyelikler, görev süresi dolmadan herhangi bir sebeple boşaldığı
takdirde, boşalan üyeliklere bir ay içinde atama yapılır.
(6) Bu Kanunun diğer maddeleri ile belirlenen görevlerinin yanısıra, Kurul aşağıdaki
görevleri de yerine getirir:
a) Bu Kanun hükümlerini uygulamak.
b) Her yılın ocak ayının sonuna kadar, serbest tüketici tanımına ilişkin limitlerdeki
indirimleri belirlemek ve yeni limitleri yayımlamak.
Düzenleme Kurumu” ibaresi, 18/4/2001 tarihli ve 4646 sayılı Kanunla, “Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu”
olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
1
Bu madde başlığı ve metninde geçen; “Elektrik Piyasası Düzenleme Kurulu” ibaresi, 18/4/2001 tarihli ve 4646
sayılı Kanunla “Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu” olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
2
“Kurul, biri Başkan, biri İkinci Başkan olmak üzere yedi üyeden oluşur.” hükmü metne işlendiği şekilde
değiştirilmiştir.
c) Tüketicilere güvenilir, kaliteli, kesintisiz ve düşük maliyetli elektrik enerjisi hizmeti
verilmesini teminen gerekli düzenlemeleri yapmak.
d) Lisans sahipleri için kabul görmüş muhasebe usulleri uyarınca mali raporlama
standartları ve yönetim bilişim sistemlerini belirlemek ve bunların uygulanmasını sağlamak.
e) Üretim, iletim ve dağıtım şirketleri ile otoprodüktör ve otoprodüktör grubu tesisleri
için güvenlik standartları ve şartlarını tespit etmek ve bunların uygulanmasını sağlamak.
f) Piyasanın gelişimine bağlı olarak yeni ticaret yöntemleri ve satış kanallarının
uygulanabilmesine yönelik altyapının geliştirilmesi ve uygulanmasını sağlamak.
g) Bu Kanunun amaçları ile uyumlu olarak, gerektiği durumlarda, model anlaşmalar
geliştirmek.
h) Ticari sırlar ve gizli rekabet bilgileri de dâhil olmak üzere, ticari açıdan hassas olan
her türlü bilginin açıklanmasını engelleyecek usul ve esasları belirlemek ve uygulamak.
i) Piyasada faaliyet gösteren tüzel kişilerin eşitlik ve şeffaflık standartlarına uymalarını
sağlamak için faaliyetlerini, uygulamalarını ve ilgili lisans hüküm ve şartlarına uyup
uymadıklarını denetlemek.
j) Rekabeti sağlamak için iştirakler arası ilişkilere ilişkin standartlar ve kurallar
oluşturmak, uygulamak ve bu standartların, piyasa faaliyetlerinde karşılıklı iştirak, işletme ve
muhasebe konularında kısıtlamalar içermesi gerektiğinde, bu kısıtlamaları belirlemek.
k) Yıllık raporu ve piyasa gelişimi ile ilgili sair raporları hazırlamak ve Bakanlığa
sunmak.
l) Personel atamaları da dâhil olmak üzere, Kurumun personel politikasını oluşturmak
ve uygulamak.
m) Kuruma taşınır ve taşınmaz mal veya hizmet alınması, satılması ve kiralanması
konularında karar vermek.
n) Uluslararası organizasyon ve teşkilatların piyasaya ilişkin mevzuat ve
uygulamalarını izleyerek, gerekli gördüğü düzenlemeleri yapmak; yasal düzenleme ihtiyacı
duyulması halinde gerekli hazırlıkları yaparak Bakanlığa sunmak.
o) Kurumun üçüncü kişilerle olan alacak, hak ve borçları hakkında her türlü işleme
karar vermek.
p) Elektrik enerjisi üretiminde çevresel etkiler nedeniyle yenilenebilir enerji
kaynaklarının ve yerli enerji kaynaklarının kullanımını özendirmek amacıyla gerekli tedbirleri
almak ve bu konuda teşvik uygulamaları için ilgili kurum ve kuruluşlar nezdinde girişimde
bulunmak.
(7) Bu Kanunun diğer maddeleri ile belirlenen yetkilerinin yanısıra, Kurul aşağıdaki
yetkilere de sahiptir:
a) Bu Kanun hükümlerinin uygulanması ve bu Kanunla kendisine verilen görevleri
yerine getirmek için gerekli olan ve piyasada rekabeti geliştirmeye yönelik olarak gerçek ve
tüzel kişilerin uymaları gereken, talimatları ve tebliğleri, şebeke yönetmeliğini, dağıtım
yönetmeliğini, müşteri hizmetleri yönetmeliğini ve dengeleme ve uzlaştırma yönetmeliğini
onaylamak.
b) Lisanslara ilişkin onaylarla, bu Kanunda belirtilen sair onayları vermek.
c) Dağıtım şirketleri tarafından hazırlanıp Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi
tarafından sonuçlandırılan talep tahminlerini onaylamak, gerektiğinde revize ettirmek.
d) Kurul onaylı talep tahminlerine dayanarak, Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi
tarafından hazırlanan üretim kapasite projeksiyonu ve iletim yatırım planı ile bu planlarla
uyumlu olarak mülkiyeti kamuda olan dağıtım tesislerini işleten dağıtım şirketleri tarafından
hazırlanan dağıtım yatırım planlarını onaylamak, gerektiğinde revize edilmesini sağlamak ve
onay verdiği yatırım planlarının uygulanmalarını denetlemek.
e) İlgili lisans hükümleri uyarınca hazırlanacak olan; Türkiye Elektrik Ticaret ve
Taahhüt Anonim Şirketinin toptan satış fiyat tarifesini, iletim tarifesini, dağıtım tarifeleri ile
perakende satış tarifelerini incelemek ve onaylamak.
f) İletim, dağıtım, toptan satış ve perakende satış için yapılacak fiyatlandırmaların ana
esaslarını tespit etmek ve gerektiğinde ilgili lisans hükümleri doğrultusunda revize etmek.
g) Otoprodüktör ve otoprodüktör gruplarının kendi veya ortaklarının ihtiyaçları
dışında satışa sundukları elektrik enerjisi miktarına ilişkin yüzdeleri yayımlamak ve
gerektiğinde revize etmek.
h) İletim ek ücreti oranını belirlemek ve iletim ek ücreti tutarının Türkiye Elektrik
İletim Anonim Şirketi tarafından tahsili ve Kuruma ödenmesine ilişkin düzenlemeleri
yapmak.
i) Tüzel kişiler tarafından lisanslarla ilgili işlemler ve sair işlemler karşılığında
Kuruma ödenecek bedelleri belirlemek.
j) Piyasada faaliyet gösteren tüzel kişilerin denetlenmiş mali tablolarını incelemek
veya incelettirmek.
k) Tüzel kişilerden istenecek olan, hizmet güvenilirliği, hizmet dışı kalmalar ve diğer
performans ölçütleri ile ilgili raporların kapsamını belirlemek ve düzenli olarak Kurula
vermelerini sağlamak.
l) Bu Kanun hükümlerine, çıkarılan yönetmelik hükümlerine, Kurul tarafından
onaylanan tarife ve yönetmeliklere, lisans hüküm ve şartlarına ve Kurul kararlarına aykırı
davranıldığı durumlarda, idari para cezası vermek ve lisansları iptal etmek.
m) Üretim, iletim ve dağıtım tesislerinin inşası ve işletilmesi sırasında genel olarak
kamu yararının, hidrolik kaynakların, ekosistemin ve mülkiyet haklarının korunması için
diğer kamu kuruluşları ile birlikte hareket ederek kamu yararı ve güvenliğine tehdit teşkil
eden veya etme olasılığı bulunan durumları incelemek ve bu durumları ortadan kaldırmak
amacıyla, daha önceden bilgi vermek şartıyla bu tesislerde 20/11/1984 tarihli ve 3082 sayılı
Kanun hükümleri uyarınca gereken tedbirleri almak.
n) Kurumun, Başkanlık tarafından hazırlanan bütçesini, yıllık iş planını, gelir-gider
kesin hesaplarını, yıllık raporunu ve piyasa gelişimi ile ilgili sair raporları onaylamak ve
gerekli gördüğü durumlarda, bütçe kalemleri arasında aktarma yapılmasına karar vermek.
o) Lisans sahibi tarafların, iletim sistemi ya da bir dağıtım sistemine bağlantı ve sistem
kullanımına ilişkin anlaşmaların hükümleri üzerinde mutabakata varamamaları halinde,
ihtilafları bu Kanunun ve tarafların ilgili lisanslarının hükümlerine göre çözmek.
p) Kurumun harcamalarını, onaylı bütçesi çerçevesinde ve harcama usul ve esaslarını
belirlemek üzere çıkaracağı yönetmeliğe uygun olarak gerçekleştirmek.
r) Mevcut sözleşmelerle ilgili olarak; bu sözleşmelerin tarafları arasında yapılacak ve
beş iş günü öncesinden tarih ve saati Kurula bildirilecek toplantılara, gerek gördüğünde
katılmak.
s) Mevcut sözleşmelere ilişkin olarak, bu Kanun hükümleri uyarınca rekabetçi
piyasaya geçişi kolaylaştıracak hususlarda, taraflarca değerlendirilmek üzere değişiklik
önerilerinde bulunmak ve mevcut sözleşmelerin ihtilafların halline ilişkin hükümlerini ihlal
etmemek kaydıyla, bu sözleşmelere ilişkin herhangi bir resmi ihtilaf halli sürecinin
başlatılmasından önce, ihtilafların halli için arabuluculuk yapmak.
t) Bu Kanunun kendisine verdiği görevleri yerine getirirken, konusuna ilişkin olarak
gerekli gördüğü her türlü bilgi ve belgeyi, tüm kamu ve özel kuruluşlardan ve kişilerden
istemek ve/veya yerinde incelemek.
u) Uygun bulduğu konularda Başkanlığı görevlendirmek veya yetkilendirmek.
(8) Kurul Başkanı, aynı zamanda Kurumun da başkanıdır. Başkan, Kurul kararlarının
uygulanmasından, yürütülmesinden ve Kurulun temsilinden sorumludur. Bu sorumluluk;
Kurulun işleri ile ilgili olarak kamuya bilgi verilmesi görevini de kapsar. İkinci Başkan,
Başkanın yokluğunda Başkanın tüm görevlerini ve yetkilerini üstlenir.
(9) Başkanlık tarafından Kurum personeline verilen yetkiler hariç olmak üzere,
Kurumun tüm kararları Kurul tarafından alınır.
(10) Başkanlığın görev ve yetkileri şunlardır:
a) Kurul kararlarına istinaden gerekli gördüğü hizmet birimlerini kurmak.
b) Kurumun işlevlerini yerine getirebilmesi için Kurul kararı doğrultusunda yeterli
sayıda personeli istihdam etmek.
c) Hizmet birimlerinin uyumlu, verimli, disiplinli ve düzenli biçimde çalışmasını
temin etmek, hizmet birimleri ile Kurul arasında organizasyonu ve koordinasyonu sağlamak
ve hizmet birimleri arasında çıkabilecek görev ve yetki ihtilaflarını çözmek.
d) Kurul toplantılarının gündemini, gün ve saatini belirlemek ve toplantıları idare
etmek.
e) Kurul kararlarının gereğinin yerine getirilmesini sağlamak ve bu kararların
uygulanmasını izlemek.
f) Kurulu resmi ve özel kuruluşlar nezdinde temsil etmek.
g) Kurumun yıllık bütçesi ile gelir gider kesin hesabını ve Kurum yıllık raporunu
hazırlamak ve Kurula sunmak ve Kurum bütçesinin uygulanmasını, gelirlerin toplanmasını,
harcamaların yapılmasını sağlamak.
Kurulun doğal gaz piyasası ile ilgili görevleri
MADDE 5/A– (Ek:18/4/2001-4646/15.md.)
(1) Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu, doğal gaz piyasası ile ilgili olarak aşağıda
belirtilen hususlardaki görevleri de yerine getirir:
a) Doğal gaz piyasa faaliyetlerine ilişkin plan, politika ve uygulamalarla ilgili Kurum
görüş ve önerilerini belirlemek.
b) Doğal gaz piyasa faaliyetlerine ilişkin doğrudan taraf olunan uluslararası
anlaşmalardan doğan hak ve yükümlülüklerin ifası için, Kuruma düşen görevlerin yapılmasını
sağlamak.
c) Doğal Gaz Piyasası Kanunu ile Kuruma yetki verilen konularda, doğal gaz piyasa
faaliyetlerine ilişkin her türlü düzenlemeleri onaylamak ve bunların yürütülmesini sağlamak.
d) Doğal Gaz Piyasası Kanununda yer alan lisans ve sertifikaların verilmesine ve
bunların yürütülmesi ve iptaline ilişkin her türlü kararları almak ve uygulamak.
e) Doğal Gaz Piyasası Kanununda yer alan hükümler dahilinde özel hallerde
uygulamaya konulabilecek sınırlama ve yükümlülüklerin tespiti ile fiyat belirlemesine yönelik
kararları almak.
f) Doğal gaz piyasası içerisinde rekabetin hiç veya yeterince oluşmadığı alanlarda,
fiyat ve tarife teşekkülüne ilişkin usul ve esasları düzenlemek.
g) Doğal Gaz Piyasası Kanununda belirlenen faaliyetlere ilişkin tarifeleri onaylamak
veya tarife revizyonları hakkında karar almak.
h) Doğal gaz piyasası faaliyetleri ile ilgili denetleme, ön araştırma ve soruşturma
işlemlerinin yürütülmesi, yetkisi dahilinde ceza ve yaptırımları uygulamak ve dava açmak da
dahil olmak üzere her türlü adli ve idari makama başvuru kararlarını almak.
ı) Doğal Gaz Piyasası Kanununun uygulanması ile ilgili olarak tüzel kişiler veya tüzel
kişiler ile tüketiciler arasında çıkacak ihtilafları çözmek.
i)Doğal Gaz Piyasası Kanununda gösterilen diğer görevleri yerine getirmek ve
yetkileri kullanmak.
Kurulun petrol piyasası ile ilgili görevleri
MADDE 5/B- (1) (Ek:4/12/2003-5015/25.md.) Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu
petrol piyasası ile ilgili olarak aşağıda belirtilen görevleri de yerine getirir:
a) Petrol Piyasası Kanunu hükümlerini uygulamak, Piyasa faaliyetlerine ilişkin her
türlü düzenlemeleri yapmak ve yürütülmesini sağlamak.
b) Petrol faaliyetlerine ilişkin plân, politika ve uygulamalarla ilgili Kurum görüş ve
önerilerini belirlemek.
c) Petrol piyasa faaliyetleriyle ilgili denetleme, ön araştırma ve soruşturma işlemlerini
yürütmek, yetkisi dahilindeki ceza ve yaptırımları uygulamak ve dava açmak da dahil olmak
üzere her türlü adlî ve idarî makama başvuru kararlarını almak.
d) Uluslararası organizasyon ve teşkilatların petrol piyasasına ilişkin uygulamalarını
izlemek.
e) Petrol piyasasında lisans ve lisanslarla ilgili işlem bedellerini belirlemek.
f) Petrol piyasasında faaliyet gösteren kişilerin denetlenmiş malî tablolarını incelemek
veya incelettirmek.
g) Petrol piyasasında faaliyet gösteren kişilerden istenecek olan, hizmet güvenilirliği,
hizmet dışı kalmalar ve diğer performans ölçütleriyle ilgili raporların kapsamını belirlemek ve
düzenli olarak Kurula vermelerini sağlamak.
h) Petrol Piyasası Kanunu hükümlerine, çıkarılan yönetmelik hükümlerine, Kurul
tarafından onaylanan tarife ve yönetmeliklere, lisans hüküm ve şartlarına ve Kurul kararlarına
aykırı davranıldığı durumlarda, idarî para cezası vermek ve lisansları iptal etmek.
Kurulun sıvılaştırılmış petrol gazları (LPG) piyasası ile ilgili görevleri
MADDE 5/C– (1) (Ek:2/3/2005–5307/20.md.) Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu
LPG piyasası ile ilgili olarak aşağıda belirtilen görevleri de yerine getirir:
a) Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu ve Elektrik Piyasası
Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun hükümlerini uygulamak, piyasa faaliyetlerine
ilişkin her türlü düzenlemeleri yapmak ve yürütülmesini sağlamak.
b) LPG piyasası faaliyetlerine ilişkin plân, politika ve uygulamalarla ilgili Kurum
görüş ve önerilerini belirlemek.
c) LPG piyasası faaliyetleriyle ilgili denetleme, ön araştırma ve soruşturma işlemlerini
yürütmek, yetkisi dahilindeki ceza ve yaptırımları uygulamak ve dava açmak da dahil olmak
üzere her türlü adlî ve idarî makama başvuru kararlarını almak.
d) Uluslararası organizasyon ve teşkilatların LPG piyasasına ilişkin uygulamalarını
izlemek.
e) LPG piyasasında lisans ve lisanslarla ilgili işlem bedellerini belirlemek.
f) LPG piyasasında faaliyet gösteren kişilerin denetlenmiş malî tablolarını incelemek
veya incelettirmek.
g) LPG piyasasında faaliyet gösteren kişilerden istenecek olan hizmet güvenilirliği,
hizmet dışı kalmalar ve diğer performans ölçütleriyle ilgili raporların kapsamını belirlemek ve
düzenli olarak Kurula vermelerini sağlamak.
h) Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu ve Elektrik Piyasası
Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun hükümlerine, çıkarılan yönetmelik
hükümlerine, Kurul tarafından onaylanan tarife ve yönetmeliklere, lisans hüküm ve şartlarına,
teknik düzenlemelere ve Kurul kararlarına aykırı davranıldığı durumlarda idarî para cezası
vermek, lisansları iptal etmek.
Yasaklar ve görevden alma
MADDE 61
– (1) (Değişik:18/4/2001-4646/16.md.) Kurul üyeleri üyelikleri süresince
özel bir kanuna dayanmadıkça kamu ya da özel kuruluşlarda hiç bir görev alamazlar. Kurul
üyeleri, üyeliklerinin sona ermesinden itibaren iki yıl süre ile elektrik ve doğal gaz ile petrol
ve LPG piyasalarında faaliyet gösteren özel hukuk hükümlerine tâbi tüzel kişiliklerde ya da
bunların iştiraklerinde görev alamaz ya da bu tür işlere ortak olamazlar ve bu tüzel kişilerden
ya da iştiraklerden gelir sağlayacak ya da sağlayabilecek doğrudan ya da dolaylı ilişkiye
giremez ve elektrik enerjisi ticareti ve doğal gaz ticareti ile petrol ve LPG ticareti ile
uğraşamaz.
(2) Kurul üyeleri, göreve başlamadan önce maliki oldukları Hazine Müsteşarlığı
tarafından çıkarılan borçlanmaya ilişkin menkul kıymetler dışındaki, elektrik ve doğal gaz
piyasalarında faaliyet gösteren tüzel kişilere veya bunların iştiraklerine ait her türlü hisselerini
ya da menkul kıymetlerini üçüncü dereceye kadar kan ve ikinci dereceye kadar sıhri hısımları
dışındakilere, görev sürelerinin başlamasından itibaren otuz gün içinde satmak veya
devretmek suretiyle elden çıkarmak zorundadır.
(3) Kurul üyelerinin eşleri ve birinci dereceye kadar kan hısımları, elektrik ve doğal
gaz ile petrol ve LPG piyasalarında faaliyet gösteren kamu kurum ve kuruluşları dışındaki
tüzel kişiliklerde ya da bunların iştiraklerinde Kurul üyelerinin atanmasından sonra ve üyelik
süresi boyunca görev alamaz ya da bu tür işlere ortak olamazlar ve bu tüzel kişilerden ya da
iştiraklerden gelir sağlayacak ya da sağlayabilecek doğrudan ya da dolaylı ilişkiye giremez ve
elektrik enerjisi ticareti ve doğal gaz ticareti ile petrol ve LPG ticareti ile uğraşamaz.
(4) Kurul üyeleri ve Kurum personeli, Kurumla ilgili gizlilik taşıyan bilgileri ve
elektrik enerjisi ve doğal gaz ile petrol ve LPG sektöründe yer alan gerçek ve tüzel kişilere ait
her türlü sırları, görevlerinden ayrılmış olsalar bile açıklayamaz, kendilerinin veya
başkalarının menfaatine kullanamaz.
(5) Kurul üyelerinin görev süreleri dolmadan görevlerine son verilemez. Ancak, bu
maddedeki yasakları ihlal ettiği veya bu Kanun ile kendilerine verilen görevler ile ilgili olarak
işlediği suçlardan dolayı haklarında mahkumiyet kararı kesinleşen Kurul Başkan ve üyeleri,
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu uyarınca Devlet memuru olmak için aranan şartları
1
“Madde 6.– Kurul üyeleri üyelikleri süresince özel bir kanuna dayanmadıkça kamu ya da özel kuruluşlarda hiç
bir görev alamazlar. Kurul üyeleri, üyeliklerinin sona ermesinden itibaren iki yıl süre ile elektrik ve doğal gaz
piyasalarında faaliyet gösteren özel hukuk hükümlerine tâbi tüzel kişiliklerde ya da bunların iştiraklerinde görev
alamaz ya da bu tür işlere ortak olamazlar ve bu tüzel kişilerden ya da iştiraklerden gelir sağlayacak ya da
sağlayabilecek doğrudan ya da dolaylı ilişkiye giremez ve elektrik enerjisi ticareti ve doğal gaz ticareti ile
uğraşamaz.
Kurul üyeleri, göreve başlamadan önce maliki oldukları Hazine Müsteşarlığı tarafından çıkarılan borçlanmaya
ilişkin menkul kıymetler dışındaki, elektrik ve doğal gaz piyasalarında faaliyet gösteren tüzel kişilere veya
bunların iştiraklerine ait her türlü hisselerini ya da menkul kıymetlerini üçüncü dereceye kadar kan ve ikinci
dereceye kadar sıhri hısımları dışındakilere, görev sürelerinin başlamasından itibaren otuz gün içinde satmak
veya devretmek suretiyle elden çıkarmak zorundadır.
Kurul üyelerinin eşleri ve birinci dereceye kadar kan hısımları, elektrik ve doğal gaz piyasalarında faaliyet
gösteren kamu kurum ve kuruluşları dışındaki tüzel kişiliklerde ya da bunların iştiraklerinde Kurul üyelerinin
atanmasından sonra ve üyelik süresi boyunca görev alamaz ya da bu tür işlere ortak olamazlar ve bu tüzel
kişilerden ya da iştiraklerden gelir sağlayacak ya da sağlayabilecek doğrudan ya da dolaylı ilişkiye giremez ve
elektrik enerjisi ticareti ve doğal gaz ticareti ile uğraşamaz.
Kurul üyeleri ve Kurum personeli, Kurumla ilgili gizlilik taşıyan bilgileri ve elektrik enerjisi ve doğal gaz
sektöründe yer alan gerçek ve tüzel kişilere ait her türlü sırları, görevlerinden ayrılmış olsalar bile açıklayamaz,
kendilerinin veya başkalarının menfaatine kullanamaz.
Kurul üyelerinin görev süreleri dolmadan görevlerine son verilemez. Ancak, bu maddedeki yasakları ihlal ettiği
veya bu Kanun ile kendilerine verilen görevler ile ilgili olarak işlediği suçlardan dolayı haklarında mahkumiyet
kararı kesinleşen Kurul Başkan ve üyeleri, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu uyarınca Devlet memuru olmak
için aranan şartları kaybettikleri tespit edilen veya üç aydan fazla bir süre ile hastalık, kaza veya başka bir
nedenle görevlerini yapamaz durumda olan veya görev süresinin kalan kısmında görevine devam edemeyeceği,
üç aylık süre beklenmeksizin tam teşekküllü bir hastaneden alınacak heyet raporu ile tevsik edilen Kurul üyeleri,
süreleri dolmadan Bakanlar Kurulu tarafından görevden alınır.”
kaybettikleri tespit edilen veya üç aydan fazla bir süre ile hastalık, kaza veya başka bir
nedenle görevlerini yapamaz durumda olan veya görev süresinin kalan kısmında görevine
devam edemeyeceği, üç aylık süre beklenmeksizin tam teşekküllü bir hastaneden alınacak
heyet raporu ile tevsik edilen Kurul üyeleri, süreleri dolmadan Bakanlar Kurulu tarafından
görevden alınır.1
Yemin ve mal beyanı
MADDE 7– (1) Kurul üyeleri, Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulu huzurunda
görevlerinin devamı süresince Kurulun işlerini tam bir dikkat ve dürüstlük ile yürüteceklerine,
bu Kanunun hükümlerine ve ilgili mevzuata aykırı hareket etmeyeceklerine ve
ettirmeyeceklerine dair yemin eder.
(2) Yemin için yapılan başvuru Yargıtayca acele işlerden sayılır.
(3) Kurul üyeleri yemin etmedikçe göreve başlayamaz.
(4) Kurul üyeleri göreve başlama ve görevden ayrılma tarihlerinden itibaren bir ay
içinde ve görevleri devam ettiği sürece her iki yılda bir mal beyanında bulunmak zorundadır.
Kurul çalışmaları ve toplantıları, Kurul onayları, yıllık rapor ve denetim
MADDE 8– (1) Kurulun çalışma usul ve esasları ile başvurularda takip edeceği
usuller yönetmeliklerle düzenlenir.
a) Kurul en az haftada bir defa olmak üzere, gerekli gördüğü sıklıkta toplanır.
Toplantıyı Kurul Başkanı veya yokluğunda İkinci Başkan yönetir. Her bir toplantının
gündemi toplantıdan önce Başkan ya da yokluğunda İkinci Başkan tarafından hazırlanarak
Kurul üyelerine bildirilir.
Kurul salt çoğunlukla toplanır ve kararlar toplantıya katılanların çoğunluğunun oyu ile
alınır.
Kurul üyeleri, kendileri ve üçüncü dereceye kadar kan ve ikinci dereceye kadar sıhri
hısımlarıyla ilgili olaylarda müzakere ve oylamaya katılamaz.
b) Tüzel kişiler her türlü onay ve lisanslarla ilgili işlemlerde yönetmeliklerde
belirlendiği şekilde başvuruda bulunur.
Piyasada faaliyet gösteren tüzel kişilerin ortaklık yapılarında herhangi bir nedenle
yüzde on veya daha fazla, halka açık şirketlerde ise yüzde beş veya daha fazla bir sermaye
payı değişimi veya bu tüzel kişilerin birleşmeleri veya herhangi bir tüzel kişinin
konsolidasyon, kontrolün değişmesi, satış, devir veya diğer düzenlemeler ile tüzel kişilik
yapısının değişikliğe uğraması ya da bir tüzel kişinin sahibi olduğu üretim, iletim veya
dağıtım tesislerinin önemli bir kısmında herhangi bir satış, devir veya diğer bir düzenleme
sonucu değişiklik olması durumunda, Kurul onayı alınması gereklidir. Kurul onayı alınmasına
dair usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir. (Ek hüküm:18/4/2001-4646/17.md.) Elektrik
piyasasında faaliyet gösteren tüzel kişilerin ortaklık payları ile ilgili hususlar doğal gaz
piyasasına yönelik üretim yapan tesislere uygulanmaz. Ancak, doğal gaz depolama tesisleri bu
kapsam dâhilindedir.
Piyasada gerçekleştirilecek ve 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun 7
nci maddesi kapsamına giren birleşme ve devralmalarda Rekabet Kurulunun izin verme
yetkisi saklıdır.
c) Kurul, bir önceki mali yıl için, en geç bir sonraki yılın Nisan ayının sonuna kadar
yazılı bir yıllık raporu bilgi için Bakanlığa gönderir. Raporda, konsolide edilmiş gelir
tabloları, bilançolar ve yıllık faaliyetleri esas alan kapsamlı mali tablolar yer alır.
1
Bu maddeye; 2/3/2005 tarihli ve 5307 sayılı Kanunun 21 inci maddesiyle, birinci ve üçüncü fıkralarında geçen
"elektrik ve doğal gaz" ibaresinden sonra gelmek üzere "ile petrol ve LPG" ibaresi, "elektrik enerjisi ticareti ve
doğal gaz ticareti" ibaresinden sonra gelmek üzere "ile petrol ve LPG ticareti" ibaresi, dördüncü fıkrasında geçen
"elektrik enerjisi ve doğal gaz" ibaresinden sonra gelmek üzere "ile petrol ve LPG" ibaresi eklenmiştir.
d) (Değişik:18/4/2001-4646/17.md.) Kurum, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu
tarafından denetlenir.1
Kurum personelinin statüsü, atanma usulü ve özlük hakları
MADDE 9– (1) Kurumun hizmet birimleri; Kurum görev ve yetkilerinin gerektirdiği
sayıda daire başkanlıkları şeklinde teşkilatlanmış ana hizmet birimleri, danışma birimleri ve
yardımcı hizmet birimlerinden oluşur. Kurumun hizmet birimleri ile bunların görev ve
sorumlulukları, kadro unvanları ve sayıları Kurulun önerisi üzerine Bakanlar Kurulu
tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
(2) Kurum hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevler, idari hizmet sözleşmesi
ile sözleşmeli olarak istihdam edilen personel eliyle yürütülür. Kurum personeli ücret ve mali
haklar dışında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabidir.
(3) Kurum için çalıştıkları süre zarfında, tüm personelin, Kurumdaki görevlerine
başlamadan önceki sosyal güvenlik kurumları tarafından sağlanan her türlü hakları saklı kalır.
(4) Yerli ve yabancı uzmanlar, birinci fıkrada belirtilen yönetmelik kapsamında,
Başkanlığın hazırlayıp Kurulun onayı ile yürürlüğe konacak yönetmelik esaslarına göre
istihdam edilebilir.
(5) Kurum personeli, uzmanlık gerektiren görevlerde Bakanlık, bağlı ve ilgili
kuruluşları ile enerjiye ilişkin konularla iştigal eden diğer kamu kurum ve kuruluşlarında
görev yapan personel arasından çalıştığı kuruluş veya kurumun izni ile Kurul tarafından
atanır.
(6) Kamu kurum ve kuruluşları dışından yapılacak atamalara ve personel kariyer
sisteminin oluşturulmasına dair düzenleme çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
(7) Kurul üyeleri ve Kurum personelinin ayrıca 657 sayılı Devlet Memurları
Kanununun 48 inci maddesinin (A) bendinin (1), (4), (5), (6) ve (7) numaralı alt bentlerinde
belirtilen şartları taşımaları zorunludur.
(8) Kurul Başkanı ve Kurul üyeleri ile diğer Kurum personeli, 5434 sayılı Türkiye
Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununa tabidir. Kurul Başkan ve üyeliklerine atananların
Kurulda görev yaptıkları sürece eski görevleri ile olan ilişkileri kesilir. Ancak 657 sayılı
Devlet Memurları Kanunu veya özel mevzuatla düzenlenmiş personel rejimine tabi olanlar
Kuruldaki görevleri sona erdikten sonra, başvuruları halinde bu Kanunun 6 ncı maddesi
hükümleri saklı kalmak kaydıyla ilgili Bakan tarafından mükteseplerine uygun bir kadroya
atanırlar. Akademik unvanların kazanılması için gerekli şartlar saklıdır.
(9) (Değişik cümle:18/4/2001-4646/18.md.) Emeklilik açısından Kurum personelinin
durumu, Başkanlık tarafından hazırlanacak ve Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılacak
yönetmelikle düzenlenir.2
Buna bağlı olmaksızın, emeklilik konusunda, Kurul Başkanının
Bakanlık Müsteşarına, Kurul üyelerinin ise Bakanlık Müsteşar Yardımcısına denk statülerinin
olduğu kabul edilir.
(10) Kurul Başkanı ve Kurul üyelerinin aylık net ücretleri, en yüksek Devlet
memurunun her türlü ödemeler dahil aylık net ücretinin iki katını geçmemek üzere,
Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu tarafından tespit edilir.
(11) Kurum personelinin ücret ve diğer mali hakları, Bakanlar Kurulunca belirlenecek
esaslar çerçevesinde Başkanlığın teklifi üzerine Kurulca tespit edilir.
(12) Kurul Başkanı, Kurul üyeleri ve Kurum personeli ile vekalet ve istisna akdi ile
hizmet verenlerin görevlerinin ifası sırasında yaptıkları masraflardan hangilerinin Kurum
bütçesinden karşılanabileceğine dair usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
1
“Kurumun hesapları Sayıştayın denetimine tabidir.” hükmü, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
2
“Emeklilik açısından Kurum personelinin durumu, Başkanlık tarafından hazırlanacak ve Kurul onayı ile
yürürlüğe konulacak yönetmelik ile düzenlenir.” hükmü, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
(13) (Ek:4/12/2003-5015/26.md.) Kamu kurum ve kuruluşlarında en az beş yıl süre
ile görev yapan ve en az dört yıl süreli eğitim veren yüksek öğrenim kurumlarından mezun
olan ve kamu personeli dil sınavı sonucu A derecesinde dil bildiğini belgeleyenler veya özel
sektörde beş yıldan fazla hizmeti olup yüksek öğrenim ile dil konusunda aynı şartları haiz
olanlardan, hizmetine ihtiyaç bulunanlar, bu kurum ve kuruluşlarda fiilen çalışmış oldukları
süreler de dikkate alınarak derece ve kademeleri tespit edilmek suretiyle, 31.12.2004 tarihine
kadar Kurumda durumlarına uygun boş kadrolara 657 sayılı Kanunun sınav ve adaylık
hükümlerine uyulmaksızın uzman olarak atanabilirler. Bu özelliklere sahip olmayan Petrol
İşleri Genel Müdürlüğü personeli de, istekleri halinde ve Kurum ile Petrol İşleri Genel
Müdürlüğünün mutabakatı alınmak şartıyla, Kurumda büro personeli olarak
görevlendirilebilir. 4857 sayılı İş Kanunu hükümlerine göre istihdam edilmekte olanların bu
hükme istinaden Kurum kadrolarına atanmaları, anılan Kanun hükümleri kapsamında
değerlendirilir ve kıdem tazminatları kurumları tarafından ödenir.
(14) (Ek:4/12/2003-5015/26.md.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç
ay içerisinde Kurulun önerisi üzerine Bakanlar Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle Kurumun
teşkilâtlanması yeniden yapılır. Kurumda ücret ve malî haklar dışında 657 sayılı Devlet
Memurları Kanununa tâbi olarak idarî hizmet sözleşmesi ile sözleşmeli olarak istihdam edilen
personelden; Kurum teşkilât yapısındaki değişiklik sebebiyle kadrosu kaldırılan, değiştirilen
veya teşkilât kadrolarının hizmet icaplarına nitelikleri uygun olmadığı Kurulca tespit edilen
ihtiyaç fazlası personel yukarıdaki yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir ay
içerisinde Devlet Personel Başkanlığına bildirilir ve bu Başkanlıkça onbeş gün içerisinde
ilgililerin kamu kurum ve kuruluşlarına atama teklifi yapılır. Kamu kurum ve kuruluşları,
atama teklifi yapılan ilgili personeli durumlarına uygun boş kadrolara on gün içerisinde
atarlar. Bu şekilde atanan personelin işe başlama sürelerine ve işe başlamamaları halinde
yapılacak işlemlere ilişkin olarak 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 62 ve 63 üncü
maddeleri hükümleri uygulanır. Kurum personelinden diğer kamu kurum ve kuruluşlarına
atananların yeni görevlerine başlayacakları tarihe kadarki geçecek sürede ücret ve malî hakları
Kurumca ödenir.
Kurumun gelirleri, mal ve varlıkları
MADDE 10– (1) Kurumun gelirleri Kurumun bütçesini oluşturur ve aşağıdaki gelir
kalemlerinden oluşur:
A) (Ek:18/4/2001-4646/19.md.) Kurumun elektrik piyasası ile ilgili gelirleri aşağıdaki
gelir kalemlerinden oluşur:
a) Lisans alma, lisans yenileme, lisans tadili, lisans sureti çıkartma ve yıllık lisans
bedelleri.
b)Yayın gelirleri ve sair gelirler.
c)Ayrıntıları kamuoyuna duyurulmak kaydıyla ve piyasanın gelişimine dair etüt ve
proje çalışmalarının finansmanında kullanılmak üzere uluslararası kurum ve kuruluşlar
tarafından verilecek hibeler.
d) Kurul tarafından verilen idari para cezalarının yüzde yirmibeşi.
e)İletim tarifesinin en fazla yüzde biri oranındaki iletim ek ücretleri.
B) (Ek:18/4/2001-4646/19.md.) Kurumun doğal gaz piyasası ile ilgili gelirleri
aşağıdaki gelir kalemlerinden oluşur:
a) Katılma payı,
b) Lisans, sertifika, onay ve vize işlemleri üzerinden alınacak bedeller.
c) Yayın ve sair gelirler.
d) Ayrıntıları kamuoyuna duyurulmak kaydıyla ve piyasanın gelişimine dair etüt ve
proje çalışmalarının finansmanında kullanılmak üzere uluslararası kurum ve kuruluşlar
tarafından verilecek hibeler.
Katılma payının mükellefi, lisans ve sertifika sahibi olan tüzel kişilerdir. Katılma payı,
anılan mükelleflerin yıllık faaliyet dönemine ilişkin olarak düzenleyecekleri gelir tablolarında
yer alan safi satış hasılatı tutarının, Kurulca % 0,2 (binde iki) oranını aşmayacak şekilde
belirlenecek katılma payı oranı ile çarpımı sonucu bulunur. Yıl içerisinde uygulanacak
katılma payı oranı, bir önceki yılın Aralık ayı içerisinde ilan edilir.
C) (Ek:4/12/2003-5015/27.md.) Kurumun petrol piyasası ile ilgili gelirleri aşağıdaki
kalemlerden oluşur:
a) Katılma payı.
b) Lisans, onay, izin ve vize işlemleri üzerinden alınacak bedeller.
c) Yayın ve sair gelirler.
d) Ayrıntıları kamuoyuna duyurulmak kaydıyla ve piyasanın gelişimine dair etüt ve
proje çalışmalarının finansmanında kullanılmak üzere uluslararası kurum ve kuruluşlar
tarafından verilecek hibeler.
(a) alt bendindeki katılma payının mükellefi; rafinaj, işleme, dağıtıcı, iletim, taşıma,
ihrakiye, depolama, bayi ve madeni yağ üretim lisansı sahibi gerçek ve tüzel kişilerdir.
Müşterek lisans sahipleri katılma payını toplam net satışları üzerinden öder. Katılma payı,
lisans sahiplerince yıllık gelir tablolarında yer alan net satışlar tutarının binde biri oranını ve
iki milyon ABD Dolarını aşmayacak şekilde Kurulca belirlenir. Yıl içinde uygulanacak
katılma payı oranı bir önceki yılın Aralık ayı içinde açıklanır.
Net satış hasılatı içinde yer alması halinde, yıl içinde petrol için ödenen gümrük vergi,
resim ve harçları ile Özel Tüketim Vergisi toplamı net satışlar toplamından tenzil edilir.
Katılma payı ödemekle yükümlü lisans sahipleri, herhangi bir bildirim beklemeksizin
her yıl Mayıs ayı sonuna kadar bir önceki yıla ait bilanço ve gelir tablolarını Kuruma
göndermek ve katılma payının yarısını Haziran, ikinci yarısını Kasım ayı sonuna kadar
ödemek zorundadır.
Süresinde beyan edilmeyen veya hatalı beyan edilen katılma paylarına ilişkin cezaî ve
idarî işlemler Kurumca tamamlanarak ilgili organlar nezdinde adlî ve idarî işlemler başlatılır.
Süresinde ödenmeyen malî yükümlülükler ve gecikme zamları hakkında 6183 sayılı Amme
Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanarak ilgili vergi daireleri
aracılığı ile tahsili sağlanır.
D) (Ek:2/3/2005–5307/22.md.) Kurumun LPG piyasası ile ilgili gelirleri aşağıdaki
kalemlerden oluşur:
a) Katılma payı.
b) Lisans, onay, izin ve vize işlemleri üzerinden alınacak bedeller.
c) Yayın ve sair gelirler.
d) Ayrıntıları kamuoyuna duyurulmak kaydıyla ve piyasanın gelişimine dair etüt ve
proje çalışmalarının finansmanında kullanılmak üzere uluslararası kurum ve kuruluşlar
tarafından verilecek hibeler.
(a) alt bendindeki katılma payının mükellefi; Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG)
Piyasası Kanunu ve Elektrik Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanuna göre
üretim, dağıtım, dolum ve otogaz bayii lisansı sahibi gerçek ve tüzel kişilerdir. Sıvılaştırılmış
Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu ve Elektrik Piyasası Kanununda Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanuna göre lisans alarak faaliyet gösteren lisans veya müşterek lisans
sahipleri, katılma payını toplam net akaryakıt ve LPG satışları üzerinden öder. Katılma payı,
lisans sahiplerince yıllık gelir tablolarında yer alan net satışlar tutarının binde biri oranını ve
ikimilyon ABD Dolarını aşmayacak şekilde Kurulca belirlenir. Yıl içinde uygulanacak
katılma payı oranı bir önceki yılın aralık ayı içinde açıklanır.
Net satış hâsılatı içinde yer alması halinde, yıl içinde LPG için ödenen gümrük vergi,
resim ve harçları ile özel tüketim vergisi toplamı net satışlar toplamından tenzil edilir.
Katılma payı ödemekle yükümlü lisans sahipleri, herhangi bir bildirim beklemeksizin
her yıl mayıs ayı sonuna kadar bir önceki yıla ait bilanço ve gelir tablolarını Kuruma
göndermek ve katılma payının yarısını haziran, ikinci yarısını kasım ayı sonuna kadar ödemek
zorundadır.
Süresinde beyan edilmeyen veya hatalı beyan edilen katılma paylarına ilişkin cezaî ve
idarî işlemler Kurumca tamamlanarak ilgili organlar nezdinde adlî ve idarî işlemler başlatılır.
Süresinde ödenmeyen malî yükümlülükler ve gecikme zamları hakkında 6183 sayılı Amme
Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanarak ilgili vergi daireleri
aracılığı ile tahsili sağlanır.
(2) Kurumun gelirlerinin, giderlerini karşılaması esastır. Kurumun gelir fazlası ertesi
yılın Mart ayı sonuna kadar genel bütçeye aktarılır. Kurumun gelirleri, Kurulun uygun
gördüğü bankalarda açılacak hesaplarda tutulur. Kurumun gelirleri bu Kanunda belirtilen
görevlerini tam olarak yerine getirebilmesi için yeterli düzeye gelinceye kadar, gerekli mali
kaynak genel bütçeden karşılanır.
(3) Kurumun mal ve varlıkları Devlet malı sayılır, haczedilemez, rehnedilemez.
İKİNCİ BÖLÜM
Yaptırımlar ve Dava Hakkı
Yaptırımlar ve yaptırımların uygulanmasında usul
MADDE 11– (1) Kurul, piyasada faaliyet gösteren tüzel kişilere aşağıdaki yaptırım ve
cezaları uygular:
a) (Değişik:10/5/2006-5496/3.md.) Kurul tarafından bilgi isteme veya yerinde
inceleme hallerinde; istenen bilgilerin yanlış, eksik veya yanıltıcı olarak verildiğinin
saptanması veya hiç bilgi verilmemesi ya da yerinde inceleme imkânının verilmemesi
hallerinde, onbeş gün içinde bilgilerin doğru olarak verilmesi ve/veya inceleme imkânının
sağlanması ihtar edilir. Yapılan yazılı ihtara rağmen aykırı durumlarını devam ettirenlere,
ikiyüzbin Yeni Türk Lirası idarî para cezası verilir.1
b) (Değişik:10/5/2006-5496/3.md.) Bu Kanun hükümlerine ve çıkarılan yönetmelik,
talimat ve tebliğlere aykırı hareket edildiğinin saptanması hâlinde, aykırılığın otuz gün içinde
giderilmesi ihtar edilir ve yapılan yazılı ihtara rağmen aykırı durumlarını devam ettirenlere,
ikiyüzellibin Yeni Türk Lirası idarî para cezası verilir.2
c) (Değişik:10/5/2006-5496/3.md.) Lisans genel esasları ve yükümlülüklerinden
herhangi birinin yerine getirilmediğinin saptanması hâlinde, otuz gün içinde düzeltilmesi ihtar
edilir. Yapılan yazılı ihtara rağmen aykırı durumlarını devam ettirenlere, üçyüzbin Yeni Türk
Lirası idarî para cezası verilir.3
d) (Değişik:10/5/2006-5496/3.md.) Lisans müracaatında veya lisans yürürlüğü
sırasında, lisans verilmesinde aranan şartlar konusunda, gerçek dışı belge sunulması veya
1
“a) Kurul tarafından bilgi isteme veya yerinde inceleme hallerinde; istenen bilgilerin yanlış, eksik veya yanıltıcı
olarak verildiğinin saptanması veya hiç bilgi verilmemesi ya da yerinde inceleme imkanının verilmemesi
hallerinde, ikiyüz milyar lira para cezası verilir ve yedi gün içinde bilgilerin doğru olarak verilmesi ve/veya
inceleme imkanının sağlanması ihtar edilir, ancak kolay giderilebilecek kusurlu haller için, ilgili gerçek ve tüzel
kişilerden, para cezası uygulanmaksızın ihtar edilerek, yedi gün içerisinde bilgilerin doğru olarak verilmesi
ve/veya inceleme imkanının sağlanması istenir.” hükmü metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
2
“b) Bu Kanun hükümlerine ve çıkarılan yönetmelik, talimat ve tebliğlere aykırı hareket edildiğinin saptanması
halinde, ikiyüzelli milyar lira para cezası verilir ve aykırılığın otuz gün içinde giderilmesi ihtar edilir.” hükmü
metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
3
“c) Lisans genel esasları ve yükümlülüklerinden herhangi birisinin yerine getirilmediğinin saptanması halinde,
üçyüz milyar lira para cezası verilir ve otuz gün içinde düzeltilmesi ihtar edilir.” hükmü metne işlendiği şekilde
değiştirilmiştir.
yanıltıcı bilgi verilmesi veya lisans verilmesini etkileyecek lisans şartlarındaki değişikliklerin
Kurula bildirilmemesi hâlinde lisans iptal edilir. Ancak, anılan gerçek dışı belge veya yanıltıcı
bilgi veya lisans şartlarındaki değişikliğin düzeltilmesinin mümkün görülmesi hâlinde, otuz
gün içinde düzeltilmesi ihtar edilir. Yapılan yazılı ihtara rağmen aykırı durumlarını devam
ettirenlere, dörtyüzbin Yeni Türk Lirası idarî para cezası verilir.1
e) (Değişik:10/5/2006-5496/3.md.) Lisans süresi boyunca iştirak ilişkisi yasağına
aykırı davranışta bulunulması hâlinde, otuz gün içinde iştirak ilişkisinin düzeltilmesi ihtar
edilir. Yazılı ihtara rağmen aykırı durumlarını devam ettirenlere, dörtyüzellibin Yeni Türk
Lirası idarî para cezası verilir.2
f) (Değişik:10/5/2006-5496/3.md.) Piyasada lisans kapsamı dışında faaliyet
gösterildiğinin saptanması hâlinde, onbeş gün içinde kapsam dışı faaliyetin veya aleyhe
faaliyetin durdurulması ihtar edilir. Yapılan yazılı ihtara rağmen aykırı durumlarını devam
ettirenlere, beşyüzbin Yeni Türk Lirası idarî para cezası verilir.3
g) Lisans verilmesine esas olan şartların lisansın yürürlüğü sırasında ortadan
kalktığının veya bu şartların baştan mevcut olmadığının saptanması halinde lisans iptal edilir.
(2) (Değişik:10/5/2006-5496/3.md.) Yukarıdaki para cezalarını gerektiren fiiller için
Kurul, fiilin niteliğine göre ihtar sürelerini farklı uygulayabilir. Söz konusu para cezalarının
uygulanmasını takiben para cezasına konu fiilin; verilen ihtar süresi içerisinde giderilmemesi
veya tekrarlanması hâllerinde para cezaları, her defasında bir önceki cezanın iki katı oranında
artırılarak uygulanır. Bu cezaların verildiği tarihten itibaren iki yıl içinde idarî para cezası
verilmesini gerektiren aynı fiil işlenmediği takdirde önceki cezalar tekrarda esas alınmaz.
Ancak, aynı fiilin iki yıl içinde tekrar işlenmesi hâlinde artırılarak uygulanacak para cezasının
tutarı, cezaya muhatap tüzel kişinin bir önceki malî yılına ilişkin bilançosundaki gayrisafi
gelirinin yüzde onunu aşamaz. Cezaların bu düzeye ulaşması hâlinde Kurul, lisansı iptal
edebilir.4
(3) Bu maddenin birinci fıkrasının (c) veya (d) bendinde sayılan ihlallerde Kurul, fiilin
ağırlığına göre idari para cezası uygulamaksızın lisansı doğrudan iptal eder.
(4) Dağıtım bölgeleri için lisansın iptal edilmesinin zorunlu hale gelmesi durumunda
Kurul hizmetin aksamaması için gerekli tedbirleri önceden almak suretiyle lisansı iptal eder.
Tesislerin mülkiyetini elinde bulunduran lisans sahibinin nam ve hesabına yüzyirmi gün
içerisinde ilgili tesisin satışı için ihaleye çıkılır. Uygulamaya ilişkin usul ve esaslar
yönetmeliklerde belirlenir.
(5) Bu maddede düzenlenen tüm idari para cezaları hiçbir şekilde ilgili cezayı ödeyen
tüzel kişi tarafından hazırlanacak tarifelerde maliyet unsuru olarak yer almaz.
1
“d) Lisans müracaatında, lisans verilmesinde aranan şartlar konusunda, gerçek dışı belge sunulması veya
yanıltıcı bilgi verilmesi veya lisans süresince lisans verilmesini etkileyecek lisans şartlarındaki değişikliklerin
Kurula bildirilmemesi ve anılan gerçek dışı belge veya yanıltıcı bilgi veya lisans şartlarındaki değişikliğin
düzeltilmesinin mümkün görülmesi halinde, dörtyüz milyar lira para cezası verilir ve otuz gün içinde
düzeltilmesi ihtar edilir.” hükmü metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
2
“e) Lisans süresi boyunca iştirak ilişkisi yasağına aykırı davranışta bulunulması halinde, dörtyüzelli milyar lira
para cezası verilir ve otuz gün içinde iştirak ilişkisinin düzeltilmesi ihtar edilir.” hükmü metne işlendiği şekilde
değiştirilmiştir.
3
“f) Piyasada lisans kapsamı dışında faaliyet gösterildiğinin saptanması halinde, beşyüz milyar lira para cezası
verilir ve on beş gün içinde kapsam dışı faaliyetin veya aleyhe faaliyetin durdurulması ihtar edilir.” hükmü
metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
4
“Yukarıdaki para cezalarını gerektiren fiillerin ihtara rağmen düzeltilmemesi veya tekrarlanması hallerinde para
cezaları her defasında bir önceki cezanın iki katı oranında artırılarak uygulanır. Bu cezaların verildiği tarihten
itibaren iki yıl içinde idari para cezası verilmesini gerektiren aynı fiil işlenmediği takdirde önceki cezalar
tekrarda esas alınmaz. Ancak aynı fiil iki yıl içinde işlendiği takdirde artırılarak uygulanacak para cezasının
tutarı cezaya muhatap tüzel kişinin bir önceki mali yılına ilişkin bilançosundaki gayri safi gelirinin yüzde onunu
aşamaz. Cezaların bu düzeye ulaşması halinde, Kurul lisansı iptal edebilir.” hükmü metne işlendiği şekilde
değiştirilmiştir.
(6) (Değişik:23/1/2008-5728/479.md) Bu Kanun hükümlerine göre verilmiş olup da
tahsil edilen idarî para cezalarının yüzde onu Kurum hesabına aktarılır.1
(7) (Mülga:23/1/2008-5728/578.md)2
(8) (Mülga:23/1/2008-5728/578.md)3
(9) (Mülga:23/1/2008-5728/578.md)4
(10) (Mülga:23/1/2008-5728/578.md)5
(11) (Mülga:23/1/2008-5728/578.md)6
(12) (Mülga:23/1/2008-5728/578.md)7
Dava hakkı
MADDE 12– (1) (Değişik:23/1/2008-5728/480.md) İdari para cezaları dahil, Kurul
tarafından alınan bütün kararlara karşı açılan iptal davaları ilk derece mahkemesi olarak
Danıştayda görülür. Danıştay, Kurul kararlarına karşı yapılan başvuruları acele işlerden
sayar.8
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Tarifeler, Tüketicilerin Desteklenmesi, Özelleştirme ve Diğer Hükümler
Tarifeler ve tüketicilerin desteklenmesi
MADDE 13– (1) Bu Kanun kapsamında düzenlenen tarifeler, tarifelerin uygulanması
ve tüketicilerin desteklenmesine ilişkin usul ve esaslar şunlardır:
a) Tarifeler:
Bu kısımda düzenlenen ve bir sonraki yıl uygulanması önerilecek tarifeler, ilgili tüzel
kişi tarafından bu Kanun hükümleri doğrultusunda ve kendisine Kurul tarafından verilen
lisanstaki hükümler uyarınca her yıl ekim ayının sonuna kadar hazırlanır ve Kurul onayına
sunulur. Kurul, bu başvuruların ilgili lisans hükümlerine uygun olduğunu tespit etmesi
halinde, bu başvuruları aynı yılın 31 Aralık tarihini geçmeyecek şekilde onaylar.
Lisans sahibinin, bir sonraki yıl boyunca tarifelerde yapacağı aylık enflasyon ve
lisansında belirtilen diğer hususlarla ilgili ayarlamalar da Kurul onayında yer alır. Bu tür fiyat
ayarlamaları ile ilgili formüller Kurum tarafından bu Kanun hükümleri doğrultusunda verilen
her lisansta bulunur. Fiyat yapısı içinde, söz konusu tüzel kişinin piyasa faaliyetleri ile
1
“Para cezası, bu Kanuna aykırı hareket eden tarafların her birine ayrı ayrı uygulanır. Bu Kanun gereğince para
cezasını gerektiren fiillerin Türk Ceza Kanunu veya ceza hükmünü içeren diğer kanunlarda suç sayılması, söz
konusu para cezalarının verilmesine engel olmayacağı gibi, lisans iptaline de mani değildir.” hükmü metne
işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
2
“Bu Kanundaki cezaları gerektiren fiillerin birden fazla olması halinde ve aralarında irtibat olması durumunda
en yüksek cezayı gerektirecek fiilin cezası; irtibat bulunmaması halinde ise her birinin cezası ayrı ayrı
uygulanır.” hükmü silinmiştir.
3
“Para cezası kararı verilmesi halinde ilgili tüzel kişi tebliğden itibaren onbeş gün içinde Kurula müracaat
ederek kararın yeniden gözden geçirilmesini talep edebilir. Bu talebin yapılmaması veya talebin reddi hallerinde
para cezası kararı kesinleşir.” hükmü silinmiştir.
4
“Para cezası uygulama hakkı, aykırılığın vuku bulduğu tarihi izleyen yılın başından itibaren beş yıllık
zamanaşımına tabidir.” hükmü silinmiştir.
5
“Kurulun inceleme ve araştırma amacıyla yapacağı herhangi bir işlem, bu işlemin ilgili tarafa tebliği, karar
aleyhine yargı yoluna başvurulmuş olması, zamanaşımını keser.” hükmü silinmiştir.
6
“Verilen para cezası 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre Maliye
Bakanlığınca, Kurum adına tahsil olunur.” hükmü silinmiştir.
7
“Para cezası miktarları, her yıl 765 sayılı Türk Ceza Kanununa 28/7/1999 tarihli ve 4421 sayılı Kanunla
eklenen ek 2 nci madde hükümleri uyarınca artırılır.” hükmü silinmiştir.
8
“Kurul kararına karşı açılacak davalar ilk derece mahkemesi olarak Danıştayda görülür. Danıştay, Kurul
kararlarına karşı yapılan başvuruları acele işlerden sayar.” hükmü metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
doğrudan ilişkili olmayan hiçbir unsur yer alamaz. Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi
tarafından uygulanacak iletim ek ücreti bu hükmün istisnasını oluşturur.
Her lisansta yer alan fiyat formülleri ancak söz konusu lisansta belirtilen zamanlarda
ve/veya koşullarda tadil edilebilir.
Kurul onaylı tarifelerin hüküm ve şartları, bu tarifelere tabi olan tüm gerçek ve tüzel
kişileri bağlar. Bir gerçek veya tüzel kişinin tabi olduğu tarifede öngörülen ödemelerden
herhangi birisini yapmaması halinde, söz konusu hizmetin durdurulmasını da içeren usul ve
esaslar yönetmelikle düzenlenir.
Tarife onayı gerektiren bir lisansın verilmesi ile birlikte, içinde bulunulan yıla ait tarife
de Kurulca incelenerek onaylanır.
b) Kurulca düzenlemeye tabi tarife türleri şunlardır:
1. Bağlantı ve Sistem Kullanım Tarifeleri: Bağlantı ve sistem kullanım tarifeleri, ilgili
bağlantı ve sistem kullanım anlaşmalarına dâhil edilecek olan ve iletim sistemi ya da bir
dağıtım sistemine bağlantı ve sistem kullanımı için eşit taraflar arasında ayrım yapılmaması
esasına dayalı fiyatları, hükümleri ve şartları içerir.
Bağlantı fiyatları, şebeke yatırım maliyetlerini kapsamaz. Bağlantı fiyatı, bağlantı
yapmış olan tüzel kişinin namına oluşan masraflar ile sınırlıdır.
2. İletim Tarifesi: Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi tarafından hazırlanacak olan
iletim tarifesi, üretilen, ithal veya ihraç edilen elektrik enerjisinin iletim tesisleri üzerinden
naklinden yararlanan tüm kullanıcılara eşit taraflar arasında fark gözetmeksizin uygulanacak
fiyatları, hükümleri ve şartları içerir. Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketinin yapacağı
şebeke yatırımları ve iletim ek ücretleri iletim tarifesinde yer alır.
3. Toptan Satış Tarifesi: Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketi
tarafından hazırlanacak toptan satış tarifesi, toptan satışlar için Türkiye Elektrik Ticaret ve
Taahhüt Anonim Şirketinin elektrik enerjisi satma yükümlülüğü olan tüm gerçek ve tüzel
kişilere eşit taraflar arasında fark gözetmeksizin uygulayacağı fiyatları, hükümleri ve şartları
içerir.
Toptan satış tarifesinin belirlenmesinde Kurul, satın alınan elektrik enerjisinin
ortalama fi-yatının yansıtılmasını ve Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketinin
mali yükümlülüklerini yerine getirebilme kapasitesini esas alır.
4. Dağıtım Tarifeleri: Dağıtım şirketleri tarafından hazırlanacak olan dağıtım tarifeleri,
elektrik enerjisinin dağıtım tesisleri üzerinden naklinden yararlanan tüm gerçek ve tüzel
kişilere eşit taraflar arasında fark gözetmeksizin uygulanacak dağıtım hizmetine ilişkin
fiyatları, hükümleri ve şartları içerir.
5. Perakende Satış Tarifeleri: İletim sistemine doğrudan bağlı olanlar dışındaki
tüketiciler için, eşit taraflar arasında ayırım gözetmeksizin uygulanacak fiyatları, hükümleri
ve şartları içerir.
Serbest olmayan tüketiciler için geçerli olacak perakende satış tarifeleri, perakende
satış lisansı sahibi dağıtım şirketi ve/veya perakende satış şirketleri tarafından önerilir ve
Kurul tarafından incelenerek, onaylanır.
İletim sistemine doğrudan bağlı olanlar dışındaki serbest tüketiciler için geçerli olacak
perakende satış tarifeleri de bu tüketiciler ikili anlaşmalarla kendi tedarikçilerini seçene kadar,
bulundukları dağıtım bölgesindeki perakende satış lisansı sahibi dağıtım şirketi ve/veya
perakende satış şirketleri tarafından önerilir ve Kurul tarafından incelenerek onaylanır.
Perakende satış lisansı sahibi şirketlerin lisanslarında, elektrik enerjisi tüketim
miktarlarına göre değişen tipte tarifelerin ve/veya fiyat aralıklarının uygulanmasına ilişkin
yükümlülükler yer alabilir ve buna dair ayrıntılar lisans kapsamında tanımlanır.
c) Tüketicilerin Desteklenmesi:
Belirli bölgelere ve/veya belirli amaçlara yönelik olarak tüketicilerin desteklenmesi
amacıyla sübvansiyon yapılması gerektiğinde, bu sübvansiyon fiyatlara müdahale
edilmeksizin, miktarı ile esas ve usulleri Bakanlığın teklifi ve Bakanlar Kurulu kararı ile
belirlenmek üzere söz konusu tüketicilere geri ödeme şeklinde yapılır.
Elektrik enerjisinin kalitesizliğinden ve/veya kesintilerinden kaynaklanan zarar ve
hasarların tazmini hususu, tüketicilerin muhatap olduğu lisans sahibi tüzel kişilerin
lisanslarında ve sözleşmelerinde yer alır. Uygulamaya ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle
düzenlenir.
Özelleştirme
MADDE 14– (1) Bakanlık, TEDAŞ, Elektrik Üretim Anonim Şirketi, bunların
müessese, bağlı ortaklık, iştirak, işletme ve işletme birimleri ile varlıklarının
özelleştirilmesine yönelik öneri ve görüşlerini Özelleştirme İdaresi Başkanlığına bildirir.
Özelleştirme işlemleri, 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine ve Bazı
Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun hükümleri
dairesinde Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından yürütülür.
(2) (Ek:10/5/2006-5496/4.md.) TEDAŞ'ın faaliyet alanında yer alan ve dağıtım
faaliyeti için gerekli olan işletme ve varlıklar üzerinde, mülkiyeti saklı kalmak kaydı ile
TEDAŞ ile belirlenen dağıtım bölgelerinde faaliyet göstermek üzere kurulan elektrik dağıtım
şirketleri arasında işletme hakkı devir sözleşmesi düzenlenebilir.
(3) Bu özelleştirme uygulamaları çerçevesinde, bu Kanunda belirtilen piyasa
faaliyetlerinde yer alan gerçek ve tüzel kişilerden, yacancı gerçek ve tüzel kişiler elektrik
üretim, iletim ve dağıtım sektörlerinde, sektörel bazda kontrol oluşturacak şekilde pay sѡhibi
olamazlar.
(4) (Ek:9/7/2008-5784/4.md.) Elektrik Üretim Anonim Şirketi ve/veya müessese,
bağlı ortaklık, iştirak, işletme ve işletme birimleri ile varlıkları özelleştirme programına alınsa
bile bunların bağlı oldukları Bakanlık veya kurumları ile ilgileri ve mülkiyetinin bağlı
bulundukları kurum ve/veya kuruluşlara aidiyeti aynen devam eder. Ancak, bu kuruluşların
özelleştirmeye hazırlanmalarına yönelik teknik, mali, idari ve hukuki işlemler, personele
ilişkin işlemler ve özelleştirilmelerine ilişkin iş ve işlemler, 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayılı
Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde gerçekleştirilir. Ancak
bu kuruluşların ve bu kapsamda oluşturulabilecek yeni anonim şirketlerin yönetim kurulu
başkanlığı ve üyelikleri, denetim ve tasfiye kurulu üyelikleri ve genel müdürlükleri ile ait
oldukları kuruluşlardan ayrı olarak özelleştirme programına alınan ve anonim şirkete
dönüştürülmelerine gerek görülmeyen müesseselerde, müessese müdürlükleri ve yönetim
komitelerine, işletme ve işletme birimlerinde bunların müdürlüklerine yapılacak atamalar ve
bu görevlerden alınma işlemlerine ilişkin olarak Başbakana teklifte bulunma yetkisi Enerji ve
Tabii Kaynaklar Bakanına aittir. Başbakan bu maddeyle ilgili yetkisini Enerji ve Tabii
Kaynaklar Bakanına devredebilir.
(5) (Ek:9/7/2008-5784/4.md.) Elektrik Üretim Anonim Şirketi ve/veya müessese,
bağlı ortaklık, iştirak, işletme ve işletme birimleri ile varlıklarının özelleştirilmelerinden elde
edilen gelirlerin Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından yapılan masraflar düşüldükten
sonra kalan kısmı izleyen onbeş gün içinde Özelleştirme İdaresi Başkanlığınca Enerji ve Tabii
Kaynaklar Bakanlığı merkez ödemelerini yapan muhasebe birimi hesaplarına aktarılır.
Aktarılan bu tutarlar aynı birim tarafından genel bütçenin (B) işaretli cetveline özel gelir
kaydedilir. Kaydedilen bu tutarın yüzde seksenini, enerji altyapı yatırımlarında kullanılmak
üzere; Bakanlık görüşleri doğrultusunda Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi, Elektrik
Üretim Anonim Şirketi, Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu ve Boru Hatlarıyla Petrol Taşıma
Anonim Şirketine sermayeleri artırılmak suretiyle ve yatırımlarıyla ilişkilendirilerek ödenmek
üzere Hazine Müsteşarlığı bütçesine, yüzde yirmisini ise enerji üretimleri ile ilgili
hidroelektrik santrallerinin yatırımlarında kullanılmak üzere Devlet Su İşleri Genel
Müdürlüğü bütçesine özel ödenek kaydetmeye Maliye Bakanı yetkilidir. Özel gelir ve ödenek
kaydedilen tutarlardan yılı içerisinde kullanılmayan kısımları ertesi yıl bütçelerine devren
gelir ve ödenek kaydetmeye Maliye Bakanı yetkilidir. Yatırım ödenekleri yılı yatırım
programı ile ilişkilendirilir.
Diğer hükümler
MADDE 15–
a) Borçların Ödenmesi:
Türkiye Elektrik Üretim İletim Anonim Şirketi tarafından üstlenilmiş olan borç
yükümlülüklerinden, iletim faaliyeti ile ilgili olanlar Türkiye Elektrik İletim Anonim
Şirketine, üretim faaliyeti ile ilgili olanlar Elektrik Üretim Anonim Şirketine, ilgili
kuruluşlarla Hazine Müsteşarlığı arasında mutabakatı altmış gün içerisinde sağlamak kaydıyla
devredilir. Bu Kanun uyarınca yapılacak özelleştirme, satış ve hisse devriyle ilgili işlemler
aşamasında, Hazine Müsteşarlığının taraf olduğu veya garantör olduğu iç ve dış ikraz
anlaşmaları çerçevesinde, ilgili elektrik üretim ve iletim tesislerinin finansmanı amacıyla
gerçekleştirilen yatırımlardan doğan mali yükümlülükler, bu tesisleri devralan ilgili tüzel
kişinin yükümlülükleri arasında yer almak üzere Elektrik Üretim Anonim Şirketi, Türkiye
Elektrik İletim Anonim Şirketi, Hazine Müsteşarlığı ve Özelleştirme İdaresi Başkanlığı
arasında yapılacak protokol ile tespit edilir.
b) Piyasa Mali Uzlaştırma Merkezi:
Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi bünyesinde yer alan Piyasa Mali Uzlaştırma
Merkezi, Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi tarafından hazırlanan ve Kurulca onaylanan
Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda, gerçekleşen alım-satımlar
ile sözleşmeye bağlanmış miktarlar arasındaki farkları esas alarak, piyasada faaliyet gösteren
tüzel kişilerin borçlu ya da alacaklı oldukları tutarları hesaplamak suretiyle, mali uzlaştırma
sistemini çalıştırır.
Tüzel kişiler, Piyasa Mali Uzlaştırma Merkezinin piyasada faaliyet gösteren tüzel
kişilerin, Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği uyarınca borçlu ya da alacaklı oldukları
tutarları belirleyebilmesi için, gerekli tüm verileri Piyasa Mali Uzlaştırma Merkezine
vermekle yükümlüdür.
Piyasa Mali Uzlaştırma Merkezi hiçbir koşulda kendi hesabına elektrik enerjisi
ve/veya kapasite alım-satımı ya da farklı şekillerde ticareti ile iştigal edemez. Piyasa Mali
Uzlaştırma Merkezine verilen tüm veriler, dengeleme ve uzlaştırma yönetmeliği hükümleri
uyarınca gizli tutulur.
Piyasa Mali Uzlaştırma Merkezinden, hizmet alan tüzel kişiler, dengeleme ve
uzlaştırma yönetmeliği uyarınca ve bu yönetmeliğin hükümleri doğrultusunda belirlenen bir
ücreti öderler.
c) (Değişik:10/5/2006-5496/5.md.) Kamulaştırma:1
Elektrik piyasasında üretim ve/veya dağıtım faaliyetlerinde bulunan lisans sahibi özel
hukuk tüzel kişilerinin kamulaştırma talepleri Kurum tarafından değerlendirilir ve uygun
1
“Bu Kanunda öngörülen faaliyetlerin gerektirmesi halinde, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununda belirtilen
esaslar dahilinde kamulaştırma yapılır. Bu konuda Kurulca verilecek lüzum kararı kamu yararı kararı yerine
geçer ve Bakanlık onayı ile yürürlük kazanır.
Elektrik piyasasında üretim, dağıtım ve iletim faaliyetlerinde bulunan veya bulunacak tüzel kişilerin Kurumdan
kamulaştırma talep etmeleri halinde, Kurulca kamulaştırmaya karar verildiği takdirde kamulaştırma işi Kurumca
yapılır. Bu durumda kamulaştırma bedeli ile söz konusu kamulaştırmadan doğabilecek tezyid-i bedeller ilgili
tüzel kişi tarafından ödenir. Kamulaştırılan taşınmazın mülkiyeti Hazineye; kullanım hakkı kamulaştırma
bedelini ödeyen tüzel kişiye ait olur. Kullanım hakları, ilgili lisans veya sözleşmenin bir cüzü olup geçerliliği
bunların geçerlilik süresi ile sınırlıdır.
Lisansların sona ermesi veya iptali halinde, tüzel kişilerce ödenmiş bulunan kamulaştırma bedelleri iade
edilmez.” hükmü metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
görülmesi hâlinde 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununda belirtilen esaslar dâhilinde Kurumca
kamulaştırma yapılır. Bu konuda Kurulca verilecek olan kamulaştırma kararları kamu yararı
kararı yerine geçer. Bu durumda kamulaştırma bedelleri ile kamulaştırma işlemlerinin
gerektirdiği diğer giderler kamulaştırma talebinde bulunan lisans sahibi tüzel kişi tarafından
ödenir.
Kamulaştırılan taşınmazın mülkiyeti, üretim veya dağıtım tesislerinin mülkiyetine
sahip olan ilgili kamu kurum veya kuruluşuna, bunların bulunmaması hâlinde ise Hazineye ait
olur. Hazine adına tescil edilen taşınmazlar üzerinde Maliye Bakanlığınca kamulaştırma
bedelini ödeyen lisans sahibi özel hukuk tüzel kişileri lehine bedelsiz irtifak hakkı tesis edilir.
İrtifak hakkının geçerliliği lisansın geçerlilik süresi ile sınırlıdır. Dağıtım lisansı sahibi tüzel
kişilerce yeni dağıtım tesisleriyle ilgili yapılan kamulaştırmaların gerektirdiği kamulaştırma
bedelleri ile diğer giderler tarifeler yoluyla geri alınır. Lisansın sona ermesi veya iptali
hâlinde, lisans sahibi tüzel kişiler tarafından ödenmiş bulunan kamulaştırma bedelleri iade
edilmez. Ancak, dağıtım lisansının süresi sonunda tarifeler yoluyla geri alınmayan
kamulaştırma bedelleri iade edilir.
(Değişik cümle:9/7/2008-5784/5.md.) Kamu tüzel kişiliğini haiz lisans sahibi tüzel
kişilerce yürütülen üretim, iletim veya dağıtım faaliyetleri için gerekli olan taşınmazlarla ilgili
kamulaştırma işlemleri, bu tüzel kişiler tarafından yapılır ve kamulaştırılan taşınmazlar
üretim, iletim veya dağıtım tesislerinin mülkiyetine sahip olan ilgili kamu tüzel kişileri adına
tescil edilir.1
Ancak 3/3/2001 tarihinden sonra üretim, dağıtım veya iletim lisansı sahibi kamu
tüzel kişileri lehine ve bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar Hazine adına kamulaştırılan
taşınmazlar bu kamu tüzel kişilerine bedelsiz olarak devredilir.
4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun çerçevesinde özelleştirilen
lisans sahibi tüzel kişilerin faaliyette bulunduğu dağıtım bölgelerinde, özelleştirme tarihi
itibarıyla mevcut olan dağıtım tesisleriyle ilgili kamulaştırma işlemleri yapılmamış
taşınmazların kamulaştırma bedelleri ve diğer giderler lisans sahibi tüzel kişi tarafından
ödenir. Bu giderlere ilişkin belgelerin ibraz edilmesinden sonra, en geç otuz gün içerisinde,
bütçeden lisans sahibi tüzel kişiye ödeme yapılır.
Özel hukuk tüzel kişilerince yürütülen üretim veya dağıtım faaliyetleri için gerekli
olan Hazineye ait taşınmazlar dışındaki kamu kurum veya kuruluşlarına ait taşınmazlar,
Kurumca 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 30 uncu maddesi uygulanarak temin edilir.
Bu taşınmazlar üretim veya dağıtım tesislerinin mülkiyetine sahip olan ilgili kamu kurum
veya kuruluşuna, bunların bulunmaması hâlinde ise Hazineye ait olur.
d) (Değişik:10/5/2006-5496/5.md.) İrtifak Hakkı, Kullanma İzni ve Kiralama:2
Piyasada üretim veya dağıtım faaliyetinde bulunan lisans sahibi özel hukuk tüzel
kişileri, faaliyetleri ile ilgili olarak Hazinenin mülkiyetindeki veya Devletin hüküm ve
tasarrufu altındaki taşınmazlar üzerinde irtifak hakkı tesisi, kullanma izni veya kiralama
yapılabilmesi için Kurumdan talepte bulunur. Bu talebin Kurulca uygun görülmesi hâlinde,
ilgili mevzuat uyarınca Maliye Bakanlığı ile lisans sahibi özel hukuk tüzel kişileri arasında
lisans süresi ile sınırlı olmak üzere irtifak hakkı tesisi, kullanma izni veya kiralama sözleşmesi
düzenlenir. Bu sözleşmelerde, sözleşmenin geçerliliğinin lisansın geçerlilik süresi ile sınırlı
1
“Kamu tüzel kişiliğini haiz lisans sahibi tüzel kişilerce yürütülen üretim, dağıtım veya iletim faaliyetleri için
gerekli olan taşınmazlarla ilgili kamulaştırma işlemleri bu tüzel kişiler tarafından yapılır ve kamulaştırılan
taşınmazlar bu tüzel kişiler adına tescil edilir.” Hükmü metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
2 “Tüzel kişiler, faaliyetleri ile ilgili olarak kamuya ait araziler üzerinde, bedeli ilgili tüzel kişi tarafından
ödenmesi suretiyle mülkiyetin gayri ayni hak tesisini ve bu arazilerin kiralanmasını talep edebilir.
Bu istek Kurulca uygun görüldüğünde, Kurum ilgili kanunlar uyarınca ihtiyaca göre intifa, irtifak, üst hakkı veya
uzun süreli kiralama yoluna gider.
Bu şekilde elde edilen hakkın Kurul tarafından tespit edilen bedelini ödeme yükümlülüğü devralan tüzel kişiye
aittir. Kullanım hakları, ilgili lisans veya sözleşmenin bir cüzü olup, geçerliliği bunların geçerlilik süresi ile
sınırlıdır.” hükmü metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
olacağı hükmü yer alır. Bu şekilde tesis edilen irtifak hakkı, kullanma izni veya kiralama
bedelini ödeme yükümlülüğü, lisans sahibi özel hukuk tüzel kişisine aittir.
Piyasada kamu tüzel kişiliğini haiz lisans sahibi tüzel kişilerce yürütülen üretim,
dağıtım veya iletim faaliyetleri için gerekli olan, Hazinenin mülkiyetindeki veya Devletin
hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazlarla ilgili olarak irtifak hakkı tesisinin veya kullanma
izni verilmesinin talep edilmesi hâlinde, Maliye Bakanlığı tarafından ilgili kamu tüzel kişileri
lehine lisans süresince bedelsiz irtifak hakkı tesis edilir veya kullanma izni verilir.
e) (Ek:10/5/2006-5496/5.md.) (Mülga:23/1/2008-5728/578.md)1
f) (Ek:9/7/2008-5784/5.md.) Kurumca bu Kanuna göre yapılacak her türlü tebligat
hakkında 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümleri uygulanır, ancak ilanen
yapılacak tebligatlar Resmi Gazetede yayımlanır.
g) (Ek:9/7/2008-5784/5.md.) Elektrik enerjisi üretim, iletim ve dağıtım faaliyeti
gösteren kamu tüzel kişileri, gerekli hallerde üretim, iletim ve dağıtım tesislerinin işletilmesi
ve bakım onarım işlerini tabi oldukları ihale mevzuatı çerçevesinde hizmet alınması yoluyla
yaptırabilirler.
Uygulanmayacak hükümler2
MADDE 16– (1) Kurum; 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanunu, 2886 sayılı
Devlet İhale Kanunu ve 6245 sayılı Harcırah Kanununa tâbi değildir. Kurum ve Kurumun
gelirleri her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır. Kurum tarafından açılacak davalarda
teminat aranmaz.
Değiştirilen ve kaldırılan hükümler
MADDE 17– (a) (2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 64 üncü maddesi ile ilgili
olup yerine işlenmiştir.)3
(b) (3154 sayılı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri
Hakkında Kanunun 2 ve 10 uncu maddesi ile ilgili olup yerine işlenmiştir.)4
(c) (28/5/1986 tarihli ve 3291 sayılı “1211 Sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez
Bankası Kanunu, 3182 Sayılı Bankalar Kanunu, 2983 Sayılı Tasarrufların Teşviki ve
Kamu Yatırımlarının Hızlandırılması Hakkında Kanun, 2985 Sayılı Toplu Konut
Kanunu, 7/11/1985 tarihli ve 3238 Sayılı Kanun, 2499 sayılı Sermaye Piyasası
Kanununda Değişiklik Yapılması ve 1177 Sayılı Tütün ve Tütün Tekeli Kanununun
Bazı Maddelerinin Yürürlükten Kaldırılması ve Kamu İktisadi Teşebbüslerinin
Özelleştirilmesi Hakkında Kanun”un ek 1 ek 2 ve ek 3 üncü maddeleri ile ilgili olup
yerlerine işlenmiştir.)5
1
5496 sayılı Kanunla eklenen “Kurum, 5236 sayılı Kabahatler Kanunu hükümlerine tâbi değildir.” hükmü
silinmiştir.
2
Bu maddenin uygulanması ile ilgili olarak 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kanunun 81 inci maddesine ve
28/12/2004 tarihli ve 5277 sayılı 2005 Mali Yılı Bütçe Kanununun 37 nci maddesine bakınız.
3
2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 64 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan "turistik tesislerin"
ibaresinden sonra gelmek üzere "ve enerji üretimi tesisleri ile iletim ve dağıtım tesis ve şebekelerinin ihtiyacı
olan arazilerin" ibaresi eklenmiştir.
4
3154 sayılı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 2 nci maddesinin
birinci fıkrasında yer alan "Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının görevleri" ibaresinden sonra gelmek üzere
"ilgili Kanunlarda piyasada faaliyet gösteren kurum ve kuruluşlara bırakılmadığı takdirde ve ölçüde" ibaresi 10
uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan "Enerji İşleri Genel Müdürlüğünün görevleri" ibaresinden sonra
gelmek üzere "ilgili Kanunlarda piyasada faaliyet gösteren kurum ve kuruluşlara bırakılmadığı takdirde ve
ölçüde" ibaresi eklenmiştir.
5
28/5/1986 tarihli ve 3291 sayılı "1211 Sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu, 3182 Sayılı
Bankalar Kanunu, 2983 Sayılı Tasarrufların Teşviki ve Kamu Yatırımlarının Hızlandırılması Hakkında Kanun,
2985 Sayılı Toplu Konut Kanunu, 7/11/1985 tarihli ve 3238 Sayılı Kanun, 2499 sayılı Sermaye Piyasası
Kanununda Değişiklik Yapılması ve 1177 Sayılı Tütün ve Tütün Tekeli Kanununun Bazı Maddelerinin
MADDE 18– (18/12/1953 tarihli ve 6200 sayılı Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğü
Teşkilat ve Vazifeleri Hakkında Kanun ile ilgili olup yerine işlenmiştir.)1
EK MADDE 1– (1) (Ek:18/4/2001-4646/20.md.) Enerji Piyasası Düzenleme
Kurumu, bu Kanunun uygulanması ile birlikte, Doğal Gaz Piyasası Kanununu da
uygulamakla yetkili ve sorumludur. Doğal gaz sektörü ile elektrik enerjisi sektörünün
birbirinden farklı piyasalar olması nedeniyle Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu ve Kurulu
piyasalarla ilgili görev, yetki ve düzenlemeleri ayrı ayrı ve kendi kanunlarına göre yürütür.
EK MADDE 2– (1) (Ek:18/4/2001-4646/20.md.) Enerji Piyasası Düzenleme
Kurumu, doğal gazın ithali, iletimi, dağıtımı, depolanması, ticareti ve ihracatı ile bu
faaliyetlerine ilişkin tüm gerçek ve tüzel kişilerin hak ve yükümlülüklerini tanımlayan lisans
ve sertifikaların verilmesinden, piyasa ve sistem işleyişinin incelenmesinden, dağıtım ve
müşteri hizmetleri yönetmeliklerinin oluşturulmasından, tadilinden ve uygulattırılmasından,
denetlenmesinden, maliyeti yansıtan fiyatların incelenmesinden ve piyasada Doğal Gaz
Piyasası Kanununa uygun şekilde davranılmasını sağlamaktan yetkili ve sorumludur.
(2) Doğal Gaz Piyasası Kanununun yürütülmesinde, gerçek ve tüzel kişilerin
Kurumdan alacakları lisans veya sertifika kapsamında yapacağı faaliyetlerin denetimi,
gözetimi, yönlendirilmesi, uyulacak usul ve esaslar ile bu lisans ve sertifikaların kapsamı,
verilme kriterleri, süreleri, bedellerinin tespit şekli, çevre mevzuatı ile uyum sağlaması, sicil
kayıtlarının tutulma usulü ile lisans ve sertifika sahiplerinin hak ve yükümlülükleri ve
piyasanın düzenlenmesi ile ilgili gerek görülen diğer hususlar çıkarılacak yönetmeliklerle
düzenlenir.
(3) Kurum, Kurul kararıyla Doğal Gaz Piyasası Kanunu hükümleri uyarınca çıkaracağı
yönetmelikleri ve uzun vadeli programları piyasada faaliyet gösteren tüzel kişilerin ve ilgili
kurum ve kuruluşların görüşlerini alarak hazırlar.
Arz güvenliği
EK MADDE 3- (Ek:9/7/2008-5784/6.md.) a) Görev ve sorumluluklar:
Bakanlık, elektrik enerjisi arz güvenliğinin izlenmesinden ve arz güvenliğine ilişkin
tedbirlerin alınmasından sorumludur. Arz güvenliği bağlamında;
1) Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi, iletim kısıtlarını asgari seviyeye indirecek
şekilde iletim şebekesinin planlanmasından, tesisinden, işletilmesinden, sistem
güvenilirliğinin muhafaza edilmesinden ve üretim kapasite projeksiyonu ile 20 yıllık Uzun
Dönem Elektrik Enerjisi Üretim Gelişim Planının hazırlanmasından sorumludur. Türkiye
Elektrik İletim Anonim Şirketi, sistem güvenilirliğinin muhafaza edilmesini teminen ve
yeterli kapasite olmaması nedeniyle oluşabilecek bölgesel sistem ihtiyaçlarını karşılamak
Yürürlükten Kaldırılması ve Kamu İktisadi Teşebbüslerinin Özelleştirilmesi Hakkında Kanun"un ek 1 inci
maddesi, ek 2 nci maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fıkraları ile ek 3 üncü maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.
1
“EK MADDE 1.- Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından inşa edilmiş, işletmeye alınmış ve işletmeye
alınacak hidroelektrik santrallerinin enerji üretimiyle ilgili kısımları ve bunların mütemmim cüzleri olan
taşınmazlar; bu tesislerin tespit edilecek bedelleriyle Hazine Müsteşarlığı tarafından temin edilerek Devlet Su
İşleri Genel Müdürlüğüne tahsis edilen dış kaynaklı proje kredilerinden doğan mali yükümlülükler ve Kamu
Ortaklığı Fonu ödemeleri dikkate alınarak tespit edilecek bedelleri üzerinden Elektrik Üretim Anonim Şirketine
devredilir.
İlgili kuruluşlara ödenecek bu bedellerin tespiti, Bakanlık, Hazine Müsteşarlığı, Devlet Su İşleri Genel
Müdürlüğü ile Elektrik Üretim Anonim Şirketi arasında düzenlenecek bir protokol ile tespit edilir. Devir
işlemlerine ait usul ve esaslar, bu hükmün yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içerisinde Bakanlık
tarafından hazırlanacak ve Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulacak bir yönetmelikle belirlenir.
Devir işlemleri her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır.”
üzere, yan hizmetler anlaşmaları kapsamında yeni üretim tesisi yaptırmak ve/veya mevcut
üretim tesislerinin kapasitelerini kiralamak amacıyla ihale yapabilir. İhaleler çerçevesinde
Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi tarafından ödenecek kapasite kiralama bedeli sistem
işletim fiyatına yansıtılmak suretiyle, enerji bedeli ise kullanım amacına bağlı olarak
Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği çerçevesinde piyasa katılımcıları tarafından ve/veya
ticari yan hizmetler anlaşmaları kapsamında sistem işletim fiyatına yansıtılmak suretiyle
karşılanır. Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi tarafından yan hizmetler anlaşmaları
kapsamında kapasite kiralanması amacıyla yapılacak ihaleye ilişkin usul ve esaslar, bu
Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren 3 ay içerisinde Türkiye Elektrik İletim Anonim
Şirketi tarafından hazırlanacak ve Kurul tarafından onaylanarak yürürlüğe girecek yönetmelik
ile düzenlenir.
2) Perakende satış lisansına sahip dağıtım şirketleri, bölgelerindeki serbest olmayan
tüketicilerin elektrik enerjisi ve kapasite talebini karşılamakla yükümlüdürler. Söz konusu
tüzel kişiler her yıl Aralık ayı sonuna kadar, gelecek 5 yıl için, tahmin ettikleri elektrik
enerjisi puant güç taleplerini, ihtiyaç duydukları elektrik enerjisi miktarını, bu miktarın temini
için yaptıkları sözleşmeleri ve ilave enerji/kapasite ihtiyaçlarını Kuruma bildirmek
zorundadır.
3) Serbest tüketicilerin elektrik enerjisi talebini karşılayan tedarikçiler her yıl, serbest
tüketicilerle yaptıkları sözleşmeler kapsamında enerjiyi temin edecekleri kaynakları, bir
önceki yılın Aralık ayı sonuna kadar tedarikçi bazında Kuruma bildirmek zorundadır.
4) Kurum, lisans verilen üretim tesislerinin gerçekleşmelerinin izlenmesinden, ilgili
mevzuat kapsamında bu tesislerin öngörülen zamanda devreye girmesi için gerekli önlemlerin
alınmasından, Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi tarafından yapılacak arz-talep dengesi
çalışmalarında kullanılmak üzere, 5 yıl içerisinde işletmeye girecek ve arz hesabında dikkate
alınacak lisanslı yeni üretim kapasite miktarlarının Bakanlığa düzenli aralıklarla
bildirilmesinden sorumludur.
b) Gerekli kurulu gücün yeterli yedek kapasite ile oluşturulması:
Arz güvenliğinin temini için gerekli yedek kapasite de dâhil olmak üzere yeterli kurulu
güç kapasitesinin oluşturulması amacıyla kapasite mekanizmaları oluşturulur. Kapasite
mekanizmalarının oluşturulmasına ilişkin usul ve esaslar bu Kanunun yürürlüğe girmesinden
itibaren 6 ay içerisinde, Kurum görüşü alınarak Bakanlık tarafından hazırlanacak ve Bakanlar
Kurulu kararı ile yürürlüğe girecek yönetmelikle belirlenir.
c) Arz güvenliğinin izlenmesi ve değerlendirilmesi:
Gelecek 20 yılı kapsayan Türkiye Elektrik Enerjisi Talep Projeksiyonu Raporu, her
iki yılda bir Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ve Kurum görüşleri de alınmak suretiyle
Bakanlık tarafından hazırlanır ve yayımlanır.
Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi, Türkiye Elektrik Enerjisi Talep Projeksiyonu
Raporunun yayımlanmasını müteakiben, gelecek 20 yılı kapsayacak şekilde yapılan talep
tahminini, mevcut arz potansiyelini, potansiyel arz imkânlarını, yakıt kaynaklarını, iletim ve
dağıtım sisteminin yapısı ve gelişme planlarını, ithalat ve/veya ihracat imkânlarını ve kaynak
çeşitliliği politikalarını dikkate alarak enerji politikalarının belirlenmesinde yararlanmak üzere
Uzun Dönem Elektrik Enerjisi Üretim Gelişim Planını hazırlayarak Bakanlığın onayına sunar.
Bu plan onaylanmasını müteakip Bakanlık tarafından yayımlanır.
Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi, üretim kapasite projeksiyonu kapsamında her
yıl gelecek 5 yılı kapsayacak şekilde, Uzun Dönem Elektrik Enerjisi Üretim Gelişim Planına
göre gerçekleşmeler ile kısa ve orta dönem arz-talep dengesini belirleyerek Bakanlığa ve
Kuruma sunar.
Bakanlık, her yıl 31 Aralık tarihine kadar, yukarıda belirtilen çalışmaların ve Kurum
tarafından hazırlanan Elektrik Piyasası Gelişim Raporunun sonuçlarına göre arz-talep
dengesini, kaynak çeşitliliğini, iletim ve dağıtım sistemi ile üretim tesislerinin durumunu
dikkate alarak Elektrik Enerjisi Arz Güvenliği Raporunu hazırlar ve Bakanlar Kuruluna sunar.
Rapor, elektrik piyasasının gelişimi ve işlemesi hakkında değerlendirmeleri ve arz güvenliği
açısından tespitleri, sorunları ve çözüm önerilerini kapsar.
Elektrik üretim yatırımlarının elektrik enerjisi talebini karşılayamaması ve/veya puant
gücün belirli bir yedekle karşılanmasında yetersiz kalınacağının tespiti halinde, tedarikçilerin
talebini karşılamak üzere Bakanlar Kurulu kararıyla merkezi bir yarışma düzenlenebilir. Bu
yöntemlere ilişkin usul ve esaslar bu Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren 6 ay içerisinde
Kurum görüşü alınmak suretiyle Bakanlık tarafından hazırlanacak ve Bakanlar Kurulu kararı
ile yürürlüğe girecek yönetmelikle belirlenir.
Yukarıda öngörülen tedbirlerle de arz güvenliğinin sağlanamayacağının Bakanlık
tarafından tespit edilmesi halinde, kamu elektrik üretim şirketlerine gerekli üretim tesisi
yapma görevi de dâhil arz güvenliği bakımından gerekli görülen tedbirleri almaya Bakanlar
Kurulu yetkilidir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Geçici Hükümler
GEÇİCİ MADDE 1– (1) Elektrik Üretim Anonim Şirketi, Türkiye Elektrik İletim
Anonim Şirketi ve Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketlerine bu Kanun ile
verilen görev ve yükümlülükler, bu kuruluşlar tüzel kişiliği haiz olana kadar TEAŞ tarafından
yürütülür.
GEÇİCİ MADDE 2– (1) Elektrik Piyasası Düzenleme Kurulunun ilk üyeleri, bu
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde atanır.
(2) İlk defa atanan üyelerden Başkan dışında, ikinci yılın sonunda kura sonucunda
belirlenecek iki üye ve dördüncü yılın sonunda, kalan üyelerden kura sonucunda belirlenecek
iki üyenin yerine, bu Kanunda belirtilen hükümlere uygun olarak yeni üye ataması yapılır.
(Ek hüküm:4/12/2003-5015/28.md.) Petrol Piyasası Kanununun yürürlüğe girmesini
müteakip en geç bir ay içinde atanacak iki üyenin görev süreleri altı yıldır. Bu üyeler kuraya
tâbi tutulmaz ve bu iki üyeliğe görev süresinin bitiminde yeniden atama yapılır.
(3) Kurul oluşmadan Kurum personelinin ataması yapılamaz.
GEÇİCİ MADDE 3– (1) Hazırlık dönemi, bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren
onsekiz aylık süreyi ifade eder. Bakanlar Kurulu bu süreyi bir defaya mahsus olmak üzere altı
aya kadar uzatabilir.
(2) Hazırlık dönemi kapsamında:
a) Dönem süresince;
1. Piyasada faaliyet göstermekte olan tüzel kişilerin lisans alma zorunlulukları
bulunmamaktadır.
2. Elektrik Piyasası Düzenleme Kurumunun görevlerini etkin, verimli ve eksiksiz
olarak yerine getirebilecek seviyeye en kısa zamanda erişebilmesi için Kurumun iş
süreçlerinin tasarımını, ilgili yöntem, standart ve dokümanların geliştirilmesini, bilişim alt
yapısının ve sistemlerinin tasarım, geliştirme ve uygulamasını ve Kurum personeli için gerekli
olacak eğitim programlarını da içeren Kurum gelişim süreci, Kanunun yürürlüğe girmesini
müteakip Bakanlık tarafından başlatılır ve Kurulun oluşmasını müteakip Kurul tarafından
üstlenilerek Bakanlık ile koordinasyon içinde yürütülerek tamamlanır.
3. Bu Kanunla düzenlenmesi gereken yönetmelikler hazırlanır ve yayımlanır. Bu
Kanun hükümlerine göre çıkarılacak yönetmelikler yürürlüğe girinceye kadar mevcut
yönetmeliklerin uygulanmasına devam olunur.
4. Şebeke yönetmeliği, dağıtım yönetmeliği, müşteri hizmetleri yönetmeliği ve
dengeleme ve uzlaştırma yönetmeliği bu Kanunda görevlendirilen kamu kuruluşları tarafından
hazırlanır. Hazırlık döneminin bitmesinden önce tamamlanmaları halinde dengeleme ve
uzlaştırma yönetmeliği hariç yürürlüğe konmaları için gerekli çalışmalar, Kurul oluşturulana
kadar, Bakanlıkla koordineli olarak, Kurulun oluşumunu müteakip, Kurulla koordineli olarak
bu yönetmelikleri hazırlayan kuruluşlar tarafından yürütülür.
5. Kurulun oluşumuna kadar elektrik enerjisi arz güvenliği açısından acil hallere
münhasır olmak üzere Bakanlık gerekli önlemleri alır.
b) Dönem sonu itibariyle;
1. Elektrik Üretim Anonim Şirketi, Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi, Türkiye
Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketi, TEDAŞ ve üretim ve dağıtım tesislerini
işletmekte olan veya mevcut sözleşmeleri ile üretim ve dağıtım tesislerini işletme hakkı elde
etmiş olan özel hukuk hükümlerine tabi tüzel kişiler, ilgili yönetmeliklerin çıkarılmasını
takiben, yönetmeliklerde belirtilen lisans başvurusuna ilişkin bilgi ve belgeleri,
yönetmeliklerde belirtilen süreler içinde Kurula sunar. Bu Kanun kapsamındaki
yükümlülüklerini yerine getiren tüzel kişilere Kurum tarafından, başvuru tarihlerinden
itibaren bir ay içinde lisansları verilir. Söz konusu tüzel kişiler, lisansların verilmesine kadar,
piyasa faaliyetlerini yürürlükteki usul ve esaslar uyarınca yürütürler.
2. Birden fazla piyasa faaliyetini sürdürmekte olan tüzel kişilerin, bu hizmetlerin
yapılması için görev verilmesine ilişkin imtiyaz sözleşmeleri, bunlardan doğan hak ve
vecibeleri ile bu Kanun hükümleri göz önüne alınarak, Kurul tarafından belirlenen esaslar
uyarınca tadil edilir. Kurul, tüzel kişilerce vazgeçilen faaliyetlerin sürdürülebilmesi için
gerekli önlemleri alır. Bu faaliyetlerden iletim faaliyetleriyle ilgili hususlar Kurulun
yönetmelikle belirleyeceği esaslar çerçevesinde yürütülür.
3. Yürürlükte olan tarife dışı ve tarife altı uygulamalar ile elektrik satış tarifeleri
üzerindeki fonlar ve payların oranlarını sıfıra kadar indirmeye ve bu konulara dair
düzenlemeleri yapmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.
GEÇİCİ MADDE 4– (1) (Birinci fıkra iptal: Anayasa Mahkemesinin 13/12/2002
tarihli ve E:2001/293 ve K:2002/28 sayılı Kararı ile.)1
(2) İşletme hakkı devir işlemleri yukarıdaki birinci fıkrada belirtilen tarihe kadar
tamamlananlardan, çevre kirliliğini önleyici tesisleri TEAŞ tarafından yapılanların bitirilmesi
ve çevre mevzuatı açısından gerekli izinlerin alınması için, devir tarihinden itibaren iki yıllık
süre tanınır. Bu süre zarfında söz konusu tesislerdeki elektrik üretim faaliyeti bu gerekçeyle
durdurulamaz.
GEÇİCİ MADDE 5– (1) TEDAŞ ile Elektrik Üretim Anonim Şirketi bünyesinde yer
alan bağlı ortaklıklar, işletme hakları veya mülkiyetleri devredilene kadar mevcut statülerini
korur.
a) Dağıtım faaliyeti çerçevesinde;
1. İşletme hakkı özel sektöre devredilmemiş olan ya da sair şekillerde
özelleştirilmemiş olan dağıtım bölgelerinde, dağıtım ve perakende satış faaliyetlerinin
TEDAŞ tarafından yürütülmesine devam olunur. Ancak, bu bölgelerde özel perakende satış
şirketleri de faaliyet gösterebilir.
2. Mevcut sözleşmeler uyarınca, TEDAŞ'ın mülkiyetindeki dağıtım tesislerini işleten
özel dağıtım şirketlerinin yatırım programlarını ve projelerini incelemek, onaylanarak
programa alınan projelerin yatırım programına uygun olarak yapılıp yapılmadığını
denetlemek, bu sözleşmeler yürürlükte kaldığı sürece TEDAŞ'ın yükümlülüğündedir.
1
“Kamuya ait elektrik enerjisi üretim ve dağıtım tesislerinden işletme hakları devri öngörülenlerden devir
işlemlerini 30 Haziran 2001 tarihine kadar tamamlayamayan şirketlerin mevcut sözleşmeleri hükümsüzdür.”
b) Üretim faaliyeti çerçevesinde; Elektrik Üretim Anonim Şirketinin, bünyesindeki
bağlı ortaklıklar dâhil, işletmekte olduğu üretim tesislerinde üretilen elektrik enerjisinin satış
fiyatları içerisinde; tesisler için kullanılmış özkaynak, kredi, anapara, faiz ve kur farkları ile
Elektrik Üretim Anonim Şirketine ait yönetim giderleri de yer alır. Kredilere ait
yükümlülüklerin yerine getirilmesi Elektrik Üretim Anonim Şirketinin sorumluluğundadır.
GEÇİCİ MADDE 6– (1) Elektrik Üretim Anonim Şirketi, süresi Kurulca belirlenen
bir dönem boyunca, ürettiği elektrik enerjisini, Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim
Şirketine satar. Ancak, söz konusu dönem hazırlık döneminin sona ermesinden itibaren beş
yıldan fazla olamaz. Bu dönem boyunca Elektrik Üretim Anonim Şirketinin, Türkiye Elektrik
Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketine elektrik enerjisi ve/veya kapasite satışına ilişkin usul ve
esaslar 3154 sayılı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında
Kanuna göre oluşturulan Bakanlık görüşü çerçevesinde Kurul tarafından belirlenir.
GEÇİCİ MADDE 7– (1) Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra doğrudan iletim
sistemine bağlı olan tüketiciler ile Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren yirmidört ay sonra
geçerli olmak üzere, bir önceki yıla ait toplam elektrik enerjisi tüketimleri dokuz milyon
kilovatsaatten fazla olan tüketiciler serbest tüketici olarak kabul edilir.
(2) Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce iletim sistemine doğrudan bağlı olan
tüketicilerle yapılan ve Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketi tarafından
devralınan sözleşmeler, bu tüketiciler tedarikçilerini seçene kadar yürürlükte kalır.
GEÇİCİ MADDE 8– (1) (Birinci fıkra iptal: Anayasa Mahkemesinin 13/12/2002
tarihli ve E:2001/293 ve K:2002/28 sayılı Kararı ile.)1
(2) Bu projeler haricinde 8/6/1994 tarihli ve 3996 sayılı Kanun ile 16/7/1997 tarihli ve
4283 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde Hazine garantisi verilemez.
GEÇİCİ MADDE 9– (1)2
(Ek:10/5/2006-5496/6.md.) (Değişik:9/7/2008-5784/7.md.) 31/12/2012 tarihinde sona erecek geçiş döneminde düzenlemeye tâbi tarifeler
üzerinden elektrik enerjisi satın alan tüketicileri, dağıtım bölgeleri arası maliyet farklılıkları
nedeniyle var olan fiyat farklılıklarından kısmen veya tamamen koruyacak şekilde tesis
edilmiş ve uygulamaya ilişkin hususları tebliğle düzenlenmiş olan fiyat eşitleme mekanizması
uygulanır. Tüm kamu ve özel dağıtım şirketleri fiyat eşitleme mekanizması içerisinde yer alır.
1
“3996 sayılı Kanun hükümleri çerçevesindeki Hazine garantileri, bu Kanunun yayımı tarihinden önce
kararlaştırılmış bulunan projeler için 2002 yılı sonu itibarıyla işletmeye geçmeleri kaydıyla verilebilir. Bu
projelerden Hazine garantisi verilmiş olanların 2002 yılı sonu itibarıyla işletmeye alınamaması halinde Hazine
garantileri geçersiz olur.”
2 “Düzenlemeye tâbi tarifeler üzerinden elektrik enerjisi satın alan tüketicileri, dağıtım bölgeleri arası maliyet
farklılıkları nedeniyle var olan fiyat farklılıklarından kısmen veya tamamen koruyacak şekilde tesis edilmiş
geçici bir "Fiyat Eşitleme Mekanizması" uygulanır. Fiyat Eşitleme Mekanizmasına ilişkin usûl ve esaslar ile
Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketi ve perakende satış lisansı sahibi dağıtım şirketlerinin bu
uygulamaya ilişkin görev ve yükümlülükleri, Bakanlık ile Hazine Müsteşarlığının görüşleri alınmak suretiyle
Kurul tarafından altmış gün içerisinde çıkarılacak tebliğ ile düzenlenir. Fiyat Eşitleme Mekanizmasının
uygulanacağı geçiş dönemi 31 Aralık 2010 tarihinde sona erer. Bu tarihte sona eren ilk uygulama dönemi için,
TEDAŞ tarafından yapılan tarife tekliflerinde, ulusal tarife uygulamasının gerekleri esas alınır ve teklif edildiği
şekliyle Kurulca onaylanır. Bu dönem süresince abone grupları arasında çapraz sübvansiyon uygulanır. Bu
kapsamda, TEDAŞ tarafından ilk uygulama dönemini kapsayacak şekilde Kuruma yapılan tarife teklifinde abone
grupları için uygulanacak çapraz sübvansiyona da yer verilir. Kurul onaylı bu tarifeler ile çapraz sübvansiyon,
ancak Bakanlar Kurulu kararı çerçevesinde yapılacak öneri ile değiştirilebilir. Geçiş dönemi süresince tüm
hesaplar 4628 sayılı Kanun ve ilgili mevzuatına uygun şekilde ayrıştırılarak tutulur.” hükmü metne işlendiği
şekilde değiştirilmiştir.
(2) Geçiş dönemi süresince ulusal tarife uygulamasının gerekleri esas alınır ve ulusal
tarifede çapraz sübvansiyon uygulanır. Ulusal tarife Kurumca hazırlanır ve Kurul onayıyla
yürürlüğe girer. Kurul onaylı çapraz sübvansiyon ancak Bakanlar Kurulu kararı ile
değiştirilebilir.
(3) Geçiş dönemi süresince tüm hesaplar ilgili mevzuata göre ayrıştırılarak tutulur.
GEÇİCİ MADDE 10– (1) (Ek:10/5/2006-5496/6.md.) (Değişik:9/7/2008-5784/8.md.) Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketi, Elektrik Üretim Anonim
Şirketi, perakende satış lisansı sahibi dağıtım şirketleri, Elektrik Üretim Anonim Şirketinin
yeniden yapılandırılmasıyla oluşan gruplar adına Elektrik Üretim Anonim Şirketi veya kamu
üretim şirketleri arasında, süresi beş yılı aşmamak kaydıyla enerji alım-satımına ilişkin geçiş
dönemi anlaşmaları imzalanır. Bu süre, Bakanlık görüşü alınarak Kurul kararı ile en fazla iki
yıl uzatılabilir. Söz konusu anlaşmalara ilişkin hak ve yükümlülükler, üretim ve dağıtım
varlıklarının özelleştirilmesine paralel olarak lisans sahiplerine ait olur. Bu anlaşmalar damga
vergisinden müstesnadır.1
GEÇİCİ MADDE 11– (1) (Ek:10/5/2006-5496/6.md.) 3096 sayılı Türkiye Elektrik
Kurumu Dışındaki Kuruluşların Elektrik Üretimi, İletimi, Dağıtımı ve Ticareti ile
Görevlendirilmesi Hakkında Kanun hükümlerine göre Bakanlık ile yap-işlet-devret
sözleşmesi yapmış olan fakat işletmeye girmeden sözleşmelerini sonlandırmış veya
sonlandıracak şirketlerin, 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu kapsamında lisans alarak
faaliyetlerini sürdürmelerini teminen sözleşme kapsamında yap-işlet-devret tesislerinin
kurulması için lehlerine irtifak hakkı tesis edilmiş Hazine arazileri, üzerindeki muhdesatların
değeri dikkate alınmaksızın rayiç bedeli üzerinden Maliye Bakanlığınca şirkete doğrudan
satılır.
GEÇİCİ MADDE 12– (1) (Ek:10/5/2006-5496/6.md.) Elektrik dağıtım şirketleri ile
elektrik üretim tesis ve/veya şirketlerinin özelleştirilmesi çalışmaları kapsamında 31/12/2010
tarihine kadar yapılacak devir, birleşme, bölünme, kısmî bölünme işlemleriyle ilgili olarak
ortaya çıkan kazançlar kurumlar vergisinden müstesnadır. Madde kapsamında yapılacak
işlemler nedeniyle zarar oluşması halinde bu zarar kurum kazancının tespitinde dikkate
alınmaz. Yapılan bu bölünme işlemleri Kurumlar Vergisi Kanunu kapsamında yapılan
bölünme işlemi olarak kabul edilir.
(2) Bu madde kapsamında yapılacak teslim ve hizmetler katma değer vergisinden
müstesnadır. Söz konusu teslim ve hizmet ifalarıyla ilgili olarak yüklenilen vergiler, vergiye
tâbi işlemler nedeniyle hesaplanan katma değer vergisinden indirilir. İndirim yoluyla
giderilemeyen katma değer vergisi iade edilmez. Bu madde kapsamına giren işlemlerde 6762
sayılı Türk Ticaret Kanununun ilgili hükümleri uygulanmaz.
GEÇİCİ MADDE 13- (1) (Ek:9/7/2008-5784/9.md.) 31/12/2010 tarihine kadar, ülke
içerisinde oluşturulacak izole bölge besleme yöntemiyle de elektrik enerjisi ithal edilebilir. Bu
süre Kurul kararıyla uzatılabilir.
1 “Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketi, Elektrik Üretim Anonim Şirketi, perakende satış lisansı
sahibi dağıtım şirketleri, Elektrik Üretim Anonim Şirketinin yeniden yapılandırılmasıyla oluşan gruplar veya
kamu üretim şirketleri arasında, süresi beş yılı aşmamak kaydıyla enerji alım-satımına ilişkin geçiş dönemi
anlaşmaları imzalanır. Söz konusu anlaşmalara ilişkin hak ve yükümlülükler, üretim ve dağıtım varlıklarının
özelleştirilmesine paralel olarak lisans sahiplerine ait olur. Bu anlaşmalar damga vergisinden müstesnadır.”
hükmü metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
GEÇİCİ MADDE 14- (1) (Ek:9/7/2008-5784/9.md.) Kısa dönemde gerekli arz
kapasitesinin yeterli bir yedekle oluşturulması amacıyla aşağıdaki tedbirler uygulanır:
a) Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketi, Kanunun 2 nci maddesinin
dördüncü fıkrasının (d) bendinde belirtilen koşullara bağlı olmadan ihale yapmak suretiyle,
lisans sahibi tüzel kişilere ait mevcut veya işletmeye girecek üretim tesislerinin üretimlerinin
satın alınması için enerji alım sözleşmeleri yapar. Sözleşmelerin süresi 31/12/2012 tarihini
geçemez. Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketi tarafından satın alınacak olan
enerji, geçiş dönemi sözleşmeleri kapsamında, tüketimleri oranında perakende satış lisansı
sahibi dağıtım şirketlerine satılır.
b) Herhangi bir dağıtım merkezine bağlanmadan doğrudan iletim tesisi şalt sahalarının
dağıtım gerilimi seviyesindeki fiderlerine doğrudan bağlanması Kurul tarafından uygun
görülen ve sadece ilgili üretim tesisinin şebekeye bağlanması amacıyla tesis edilecek olan
bağlantı hatları, üretim faaliyeti gösteren ilgili tüzel kişiler tarafından tesis edilir ve bu tesisler
münhasıran söz konusu üretim tesisinin üretiminin nakli için kullanıldığı sürece bu tüzel
kişiler tarafından işletilir. Bu konuya ilişkin bağlantı ve sistem kullanım anlaşmaları Türkiye
Elektrik İletim Anonim Şirketi ile yapılır. Bu tesisler için kamulaştırılan taşınmazlar Hazine
adına tescil edilir. Bu bağlantı hatlarının üretim faaliyeti gösteren başka bir tüzel kişi
tarafından da kullanılması veya dağıtım sistemi ile irtibatlanması halinde hatlar, Maliye
Bakanlığının görüşü alınmak kaydıyla ilgili dağıtım şirketine devredilir. Bu tesislerin devrine
ilişkin usul ve esaslar Kurum tarafından yayımlanacak bir tebliğ ile düzenlenir.
31/12/2015 tarihine kadar, üretim tesislerinin sisteme bağlantısı için yeni iletim tesisi
ve bu tesisin sisteme bağlanabilmesi için yeni iletim hatlarının yapılmasının gerekli olduğu
hallerde; bu tesislerin yapımı için Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketinin yeterli
finansmanının mevcut olmaması durumunda, söz konusu yatırımlar, bu tesise bağlantı
talebinde bulunan tüzel kişi veya kişilerce müştereken yapılabilir veya finanse edilebilir.
Yapılan yatırımın tutarı ilgili tüzel kişi veya kişiler ile Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi
arasında yapılacak tesis sözleşmesi ile bağlantı ve sistem kullanım anlaşmaları çerçevesinde
geri ödenir. Geri ödeme süresi en fazla on yıldır. Bu konuya ilişkin usul ve esaslar Kurum
tarafından çıkarılacak tebliğ ile düzenlenir.
c) 31/12/2012 tarihine kadar işletmeye girecek üretim ve otoprodüktör lisansı sahibi
tüzel kişilere aşağıdaki teşvikler sağlanır:
1) Üretim tesislerinin, işletmeye giriş tarihlerinden itibaren beş yıl süreyle iletim
sistemi sistem kullanım bedellerinden yüzde elli indirim yapılır.
2) Üretim tesislerinin yatırım döneminde, üretim tesisleriyle ilgili yapılan işlemler ve
düzenlenen kâğıtlar damga vergisi ve harçtan müstesnadır.
d) (Değişik:13/2/2011-6111/204.md.) 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ve 5346
sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin
Kanun kapsamında gerçekleştirilecek hidroelektrik santral projeleri ile 4283 sayılı Yap-İşlet
Modeli ile Elektrik Enerjisi Üretim Tesislerinin Kurulması ve İşletilmesi ile Enerji Satışının
Düzenlenmesi Hakkında Kanunun geçici 4 üncü maddesinin ikinci fıkrası kapsamında yerli
kaynaklara dayalı elektrik üretimi amacıyla yapılacak yatırımlarda, bu bendin yürürlüğe
girdiği tarihten önce yapılan ancak yapımı henüz tamamlanmamış su kullanım anlaşmalarının
ilişkin olduğu projeler de dâhil olmak üzere, demiryolu ulaşım güzergahının değiştirilmesinin
zorunlu olduğu hallerde, rölekasyon işi su altında kalacak mevcut demiryolunun kamulaştırma
bedeli alınarak demiryolunun bağlı olduğu idare tarafından yapılır.1
1
“4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ve 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi
Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun kapsamında gerçekleştirilecek hidroelektrik santral projeleri ile 4283
sayılı Yap-İşlet Modeli ile Elektrik Enerjisi Üretim Tesislerinin Kurulması ve İşletilmesi ile Enerji Satışının
e) Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından 26/6/2003 tarihinden itibaren yapılmış
olan ve ortak tesis yatırım bedeli geri ödemesi ihtiva etmeyen “Su Kullanım Hakkı ve İşletme
Esaslarına İlişkin Anlaşmalar” ile ilgili olarak düzenlenen kâğıtlar damga vergisinden ve
yapılan işlemler harçtan müstesnadır.
f) (Ek:13/2/2011-6111/204.md.) 20/2/2001 tarihli ve 4628 sayılı Elektrik Piyasası
Kanunu ve Su Kullanım Hakkı Anlaşması çerçevesinde elektrik enerjisi üretmek maksadıyla
yapılacak olan üretim tesislerinin su yapısıyla ilgili kısımları ile gerçek ve tüzel kişiler
tarafından inşa edilecek suyla ilgili yapıların inşasının inceleme ve denetimi, masrafları
ilgililerine ait olmak üzere DSİ tarafından yapılır veya gerektiğinde yetkilendirilecek denetim
şirketlerine yaptırılması sağlanır. Denetim şirketleri ile ilgili uygulamaya ilişkin usul ve
esaslar, ilgili bakanlıkların görüşü alınmak kaydıyla DSİ tarafından çıkarılacak yönetmelikle
düzenlenir.
GEÇİCİ MADDE 15- (1) (Ek:9/7/2008-5784/9.md.) 3096 sayılı Kanun çerçevesinde
gerçekleştirilmiş olan projeler kapsamında ilgili şirketlerle mülga Elektrik Enerjisi Fonu
arasında imzalanan Fon Anlaşmaları gereğince, Fon tarafından sağlanan ve sağlanacak olan
ve şirketlerin satış tarifelerine yansıtılmak suretiyle, şirketlere ilave kaynak sağlanarak Fona
geri ödenmesi öngörülen kredilerin geri ödenmesinde faiz uygulanmaz.
GEÇİCİ MADDE 16- (1) (Ek:9/7/2008-5784/9.md.) Otoprodüktör gruplarına,
mevcut lisanslarındaki hakları korunarak 30/6/2009 tarihine kadar üretim lisansı verilir.
Bunun için otoprodüktör gruplarınca bu Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra altı ay
içerisinde Kuruma başvurulur. Kurul, otoprodüktör grup ortaklarının haklarının korunması
için gereken önlemleri alır. Bu tarihten sonra Kuruma otoprodüktör grubu lisansı
başvurusunda bulunulamaz, yapılan başvurular üretim lisansı başvurusu kapsamında
değerlendirilir.
GEÇİCİ MADDE 17- (Ek:9/7/2008-5784/9.md.) (1) Dağıtım şirketi, dağıtım
bölgesinde ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde otoyollar hariç, kamunun genel kullanımına
yönelik cadde ve sokak aydınlatmasından ve bunlara ait gerekli ölçüm sistemlerinin tesis
edilmesi ve işletilmesinden sorumludur. Bu tür aydınlatmaya ve trafik sinyalizasyonlarına ait
tüketim giderleri, 1/1/2009 ila 31/12/2015 tarihleri arasındaki dönem için Hazine Müsteşarlığı
bütçesine konulacak ödenekten karşılanır.
Düzenlenmesi Hakkında Kanunun geçici 4 üncü maddesinin ikinci fıkrası kapsamında yerli kaynaklara dayalı
elektrik üretimi amacıyla yapılacak yatırımların gerçekleştirilmesi için demiryolu ulaşım güzergahlarının
değiştirilmesinin zorunlu olduğu hallerde, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel
Müdürlüğünce (TCDD Genel Müdürlüğü) demiryolu ulaşım güzergahlarının değiştirilmesi işi, enerji yatırımını
gerçekleştirecek firmaya, ilgili idareye ait birim fiyatlarla hesaplanacak yer değiştirmeye ilişkin yatırım
bedelinden yüzde yirmibeş oranında indirim yapılarak belirlenen ve ilgili Bakan tarafından onaylanan bedelle
yaptırılır. Ödenek karşılığı kaynağın aktarılmış olması koşuluyla söz konusu bedelin yarısı işin yüzde ellisinin
bitimini müteakip, kalan kısmı ise işin bitimini takip eden altı ay içerisinde ve her halükarda 31/12/2012 tarihine
kadar yapılır.
Bu işlerin finansmanında kullanılmak üzere, Özelleştirme Fonunun 1/6/2008-31/12/2012 tarihleri arasındaki
dönemde oluşacak nakit fazlasından TCDD Genel Müdürlüğünün talebi üzerine Özelleştirme Yüksek Kurulu
kararına göre belirlenecek tutar, Fon tarafından Hazine İç Ödemeler Muhasebe Birimi hesaplarına aktarılır ve
ilgili yıl genel bütçesinin (B) işaretli cetveline gelir kaydedilir. Kaydedilen bu tutarları Yüksek Planlama Kurulu
kararına istinaden ve TCDD Genel Müdürlüğünün sermayesine mahsuben ödenmek üzere, Hazine Müsteşarlığı
yılı bütçesinin ilgili tertiplerine ödenek kaydetmeye Maliye Bakanı yetkilidir. Bu ödenekler yılı Yatırım
Programı ile ilişkilendirilir.” hükmü metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
(2) Kamuya ait park, bahçe, tarihî ve ören yerleri gibi halka açık yerler ile reklam ve
benzeri amaçlı panoların genel aydınlatmalarına ilişkin tüketim giderleri, ilgisine göre ilgili
belediye veya il özel idaresince karşılanır. Belediyeler tarafından ödenmeyen bu kapsamdaki
genel aydınlatma tüketim giderleri, ilgili belediyenin Elektrik ve Hava Gazı Tüketim Vergisi
ile genel bütçe vergi gelirlerinden belediyelere aktarılan paylardan kesinti yapılmak suretiyle
tahsil edilir.
(3) Güvenlik amacıyla yapılan sınır aydınlatmalarına ait tüketim giderleri, İçişleri
Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten, toplumun ibadetine açılmış ve ücretsiz girilen
ibadethanelere ilişkin aydınlatma giderleri ise Diyanet İşleri Başkanlığı bütçesine konulacak
ödenekten karşılanır.
(4) Aydınlatma yükümlülüğünün kapsamı, aydınlatma payının belirlenmesi, ölçüme
ilişkin teknik esaslar ile ödemeye, kesinti yapılmasına, uygulamaya ve denetime ilişkin esas
ve usuller Bakanlık ve Hazine Müsteşarlığının görüşleri alınmak suretiyle Kurul tarafından
yürürlüğe konulacak yönetmelikle düzenlenir
Yürürlük
MADDE 19– (1) Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 20– (1) Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
